Dictamen de Consello Cons...re de 2020

Última revisión
09/02/2023

Dictamen de Consello Consultivo de Galicia 374 de 23 de septiembre de 2020

Tiempo de lectura: 67 min

Tiempo de lectura: 67 min

Relacionados:

Órgano: Consello Consultivo de Galicia

Fecha: 23/09/2020

Num. Resolución: 374


Cuestión

Reclamación de responsabilidade patrimonial

Resumen

Reclamación de responsabilidade patrimonial interposta por I., en nome e representación de A., polos danos e perdas sufridos durante a cirurxía programada de adenocarcinoma de sigma no Complexo Hospitalario Universitario da Coruña.

Organismo: Consellería de Sanidade (Xunta de Galicia)

Letrado: López Paz

Propuesta: Desestimatoria

Conclusion: Favorable

Relator: Fernández Vázquez

Contestacion

ANTECEDENTES

1.- Con data 3.10.2017, I., actuando en nome e representación de A., presentou reclamación de responsabilidade patrimonial polos

danos derivados da intervención por neoplasia de sigma á que foi sometido este último o 5.7.2017 no Complexo Hospitalario

Universitario da Coruña.

Alégase que como consecuencia dunha mala praxe na cirurxía o paciente sufriu unha dehiscencia da sutura, abscesos perianastomóticos que imposibilitaron a realización de tratamento coadxuvante con quimioterapia,

e lesión iatroxénica do nervio ciático, que ademais non figura no consentimento informado asinado polo doente.

Solicítase unha indemnización por importe de 400.000,00 ?.

2.- Instruído o correspondente expediente de responsabilidade patrimonial e concedida audiencia á parte reclamante, formulouse

unha proposta de resolución, con data 25.9.2018, en sentido desestimatorio da reclamación.

3.- O expediente de razón foi remitido, para preceptivo ditame deste Consello Consultivo de Galicia, polo señor conselleiro de

Sanidade, e tivo entrada neste organismo con data 22.10.2018.

4.- Na Sección de Ditames que tivo lugar con data 7.11.2018 acordouse, ao abeiro do previsto no artigo 34.4 do Decreto 91/2015,

do 18 de xuño, polo que se aproba o Regulamento de organización e funcionamento do Consello Consultivo de Galicia, devolver

o expediente para que se completase a súa instrución.

5.- Efectuadas as actuacións, o expediente tivo de novo entrada neste órgano consultivo o día 28.8.2020.

6.- Os demais antecedentes dedúcense do contido do presente ditame.

CONSIDERACIÓNS

Primeira.

O Consello Consultivo de Galicia é competente para coñecer do expediente de reclamación de responsabilidade patrimonial das Administracións públicas ao que se fixo referencia nos antecedentes a teor

do previsto nos artigos 12.j) da Lei 3/2014, do 24 de abril, do Consello Consultivo de Galicia, e 17.a) do seu Regulamento

de organización e funcionamento, aprobado polo Decreto 91/2015, do 18 de xuño, por tratarse dunha reclamación de responsabilidade

patrimonial da Administración autonómica de contía superior a 30.000,00 ?.

Segunda.

O expediente sobre o que se solicita a emisión de ditame suscita un caso de responsabilidade patrimonial das administracións públicas que, como tal suposto, vén regulado basicamente polo artigo 106.2

da Constitución española, pola Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das administracións públicas

(en diante, LPAC) (aspectos procedementais) e polos artigos 32 a 37 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, de réxime xurídico do

sector público (en diante, LRXSP).

Así, no que ao presente expediente se refire, cómpre dicir que as esixencias de orde procedemental, en xeral, foron cumpridas, sobre todo o esencial trámite de audiencia que permite á parte interesada exercitar

as súas posibilidades de defensa no procedemento administrativo.

Terceira.

No tocante aos aspectos de fondo hai que indicar que os principios que rexen a responsabilidade patrimonial das administracións públicas son o resultado dunha elaboración da doutrina e da xurisprudencia,

e teñen sido reiteradamente expostos polo Consello Consultivo.

Sinteticamente expostos, os presupostos mínimos para que xurda a responsabilidade patrimonial da Administración, partindo do principio de responsabilidade obxectiva e directa, son:

a) O dano producido no patrimonio dos particulares ten que ser efectivo e individualizado nunha persoa ou nun grupo de persoas.

b) O precitado dano ou lesión debe producir no patrimonio do particular lesionado un prexuízo antixurídico que este non teña

o deber de soportar.

c) O dano ou lesión patrimonial ten que gardar un nexo causal co funcionamento normal ou anormal dos servizos públicos.

d) O dano non debe ser produto dunha situación de forza maior.

e) A reclamación ten que ser presentada polo particular interesado dentro do prazo legalmente establecido.

Xunto co anterior cabe indicar que a responsabilidade patrimonial da Administración configúrase como unha responsabilidade obxectiva. Como máis significados lindes daquel principio xeral poden

destacarse catro acoutacións de formulación legal:

a) A forza maior (artigo 32.1 LRXSP)

b) A obriga xurídica de soportar o dano (artigo 32.1 e 34.1 LRXSP)

c) A non indemnizabilidade dos danos derivados de feitos e circunstancias que non se puideran evitar ou prever segundo o estado

da ciencia e a técnica existentes na produción daqueles (artigo 34.1 LRXSP), e

d) Aqueloutras de creación xurisprudencial, tales como a culpa da vítima e feito de terceiro (recollidas en incontables pronunciamentos

do Tribunal Supremo, entre outros, o contido na súa sentenza do 27.7.2002).

Ao exposto cabe engadir a consolidada liña xurisprudencial segundo a cal nas reclamacións derivadas da actuación médica ou sanitaria non resulta suficiente a existencia dunha lesión (que conduciría a

responsabilidade obxectiva máis aló dos límites do razoable), senón que é preciso acudir ao criterio da lex artis, como modo de determinar cal é a actuación médica correcta, independentemente do resultado producido na saúde ou na vida

do enfermo xa que non é posible nin á ciencia nin á Administración garantir, en todo caso, a sanidade ou a saúde do paciente.

Así pois, só no caso de que se produza una infracción da dita lex artis responde a Administración dos danos causados; en caso contrario, os ditos prexuízos non son imputables á Administración e

non terían a consideración de antixurídicos polo que deberán ser soportados polo prexudicado.

A existencia deste criterio da lex artis baséase no principio xurisprudencial de que a obriga do profesional da medicina é de medios e non de resultados, é dicir,

a obriga concrétase en prestar a debida asistencia médica e non de garantir en todo caso a curación do enfermo.

Estamos ante un criterio que permite valorar a corrección dos actos médicos e que impón ao profesional o deber de actuar conforme coa dilixencia debida; criterio que é fundamental pois permite delimitar

os supostos nos que verdadeiramente pode haber lugar a responsabilidade ao esixirse non só que exista o elemento da lesión

senón tamén a infracción do repetido criterio; prescindir del levaría consigo unha excesiva obxectivización da responsabilidade

que podería declararse coa única esixencia de existir unha lesión efectiva, sen necesidade de demostración da infracción do

criterio de normalidade.

Cuarta.

Tendo en conta os elementos técnicos que se acaban de describir e pasando a examinar o fondo da reclamación presentada, resulta preciso determinar neste ditame se existe, no caso que se nos presenta

a exame, relación de causalidade entre o funcionamento do servizo e a lesión aducida.

Para centrar os termos da cuestión controvertida, procede partir das argumentacións realizadas pola parte reclamante que, no escrito reitor da reclamación, realiza unha descrición das incidencias acontecidas

no curso da asistencia sanitaria de que foi obxecto o señor A., que con antecedentes de diabetes tipo II, dislipemia e enfermidade

coronaria de tres vasos con implante de stents fármacoactivos, ingresou o 4.7.2017 para cirurxía programada de adenocarcinoma

de sigma, realizada ao día seguinte por laparoscopia, reseccionándose un tumor identificado por anatomía patolóxica como un

adenocarcinoma.

No postoperatorio detectouse unha dehiscencia da sutura que provocou a intervención urxente do paciente 5 días despois da primeira, realizándose unha ileostomía lateral sobre barra. O paciente

foi alta o 2.11.2017.

Reprocha a parte reclamante que a dehiscencia se produciu polo emprego dunha deficiente técnica de sutura, que se reproduciu posteriormente por unha incorrecta reconstrución da anastomose con nova dehiscencia

e formación de varios abscesos perianastomóticos, e que esa complicación impediu que o paciente se puidera beneficiar do tratamento

coadxuvante con quimioterapia que lle fora pautado.

Igualmente a parte reclamante reprocha que no informe de alta se fai constar a presenza de paresia por compresión do ciático poplíteo externo, detectada no postoperatorio inmediato, que foi valorada por

neuroloxía e tratada con rehabilitación. Considera a parte reclamante evidente que durante o acto cirúrxico se produciu ?una lesión iatroxénica del nervio ciático poplíteo externo?, o que se entende previsible e evitable cun adecuado manexo precirúrxico do paciente.

Finalmente se censura a ausencia de consentimento informado válido, por canto ao doente non lle foi comunicado, entre outros extremos, de que como consecuencia da cirurxía programada ía finalizar cunha

lesión iatroxénica do nervio ciático poplíteo-externo.

Pola súa parte, a Administración sanitaria, de contrario, basea a súa proposta de resolución desestimatoria da reclamación nunha serie de consideracións que, en esencia, se fundamentan na apreciación de

que a atención sanitaria prestada foi axeitada ás condicións do caso, considerándose que as complicacións aparecidas son riscos

típicos da intervención.

Quinta.

Enunciada a contraposición de posturas que se constata nas actuacións remitidas, e ante a disparidade da lectura dos feitos que realizan parte reclamante e Administración, á hora de realizar o

pronunciamento debido sobre a concorrencia do nexo de causalidade aducido pola parte reclamante, é preciso realizar unha serie

de consideracións sobre a carga da proba nos expedientes de responsabilidade patrimonial por asistencia sanitaria.

Así, con carácter xeral, existe unha primeira regra de aplicación reiterada por este Consello Consultivo en numerosos ditames -por todos, cítase o CCG 148/2006-, segundo a cal, como condición de principio,

a proba da vinculación do dano co funcionamento do servizo público corresponde á parte reclamante. Tal criterio, extraído

tradicionalmente no noso dereito do agora derrogado artigo 1.214 do Código Civil, obtense na actualidade do disposto no artigo

217.2 da Lei 1/2000, do 7 de xaneiro, de axuizamento civil (en diante, LAC), que grava á parte reclamante coa carga de probar

a certeza dos feitos dos que ordinariamente se desprenda, segundo as normas xurídicas a eles aplicables, o efecto xurídico

correspondente ás pretensións da acción exercitada.

Con todo, a dita regra non é trasladable de xeito incondicionado e absoluto ao procedemento administrativo, por ser preciso dar acollida neste ámbito ás matizacións e mesmo rectificacións que se derivan

das esixencias do principio de oficialidade na actuación administrativa (artigo 75 da LPAC) que impón ao órgano que tramite

o procedemento a realización de oficio dos actos de instrución necesarios para a determinación, coñecemento e comprobación

dos datos necesarios para ditar resolución, interpretadas de conformidade cos principios de obxectividade e satisfacción do

interese xeral contidos no artigo 103 da Constitución.

E na interpretación das regras da carga probatoria na súa vertente subxectiva, cobran especial relevancia, a modo de criterios que igualmente alivian a posición procedemental da parte reclamante, os principios

de facilidade e dispoñibilidade probatoria contidos no artigo 217.7 da LAC, de singular alcance no tipo de procedementos como

o que agora se analiza, dado o presuposto fáctico común a todos eles en forma de actuación material previa por parte dos servizos

sanitarios públicos, de xenuíno carácter técnico. Así o considera o Tribunal Supremo en xurisprudencia que modera a súa propia

doutrina relativa á carga da proba que pesa sobre a parte reclamante, que pode resultar particularizada ?precisamente en aplicación del principio de facilidad probatoria, obligando en consecuencia a la administración, en determinados

supuestos, a ser ella la que ha de acreditar que su actuación fue conforme a las exigencias de la lex artis? (STS 875/2018, de 28 de maio).

Igualmente no eido das reclamacións por asistencia sanitaria, a Administración pode estar gravada, xa de inicio, coa carga de probar os feitos excluíntes de responsabilidade patrimonial (a ausencia de

antixuridicidade do dano) e iso para o caso de que resulte acreditada a existencia de causalidade vinculante entre a asistencia

sanitaria e a lesión materializada, como ocorre nos supostos de infeccións nosocomiais (ver ditame CCG 622/2012, entre outros)

cando a realidade de tal vínculo non é discutida.

Sexta.

Analizando os feitos contidos no expediente á luz dos criterios precedentes, poden establecerse varias premisas sobre as que asentar o pronunciamento demandado deste Consello Consultivo.

Así, en primeiro lugar, hai que afirmar que non concorrendo ningún dos presupostos que inverten a carga da proba, pesa sobre a particular a demostración da conexión causal entre as diversas lesións

que alega e o funcionamento do servizo público.

E esa carga da proba en sentido subxectivo vese reforzada polo feito de que os informes dos servizos sanitarios negan expresamente a causalidade invocada pola parte reclamante.

Así, no informe do servizo de cirurxía asinado o 1.12.2017 e en relación co reproche sobre a suposta inadecuación da construción da anastomose colocólica que daría lugar á dehiscencia de sutura ao quinto

día postoperatorio, o especialista considera que na actualidade a confección da anastomoses colorectal se realiza da mesma

forma e co mesmo proceder por todos os cirurxiáns co fin de minimizar as complicacións máis graves e frecuentes que aparecen

na liña anastomótica, a dehiscencia.

Tamén se engade que a unión colorectal realizouse con instrumentos de autosutura e grampado que confeccionan unha anastomose mecánica o máis segura posible, e que a pesar diso, non se logrou o

obxectivo porque como está recollido no consentimento informado, a dehiscencia segue sendo a complicación máis seria e de

difícil tratamento.

Segundo informa o asinante do criterio técnico, en cirurxía do cancro de recto esta complicación aparece até nun 12-15% dos casos, segundo as series que se valoren.

Igualmente se razoa que o feito de que a dehiscencia fose parcial e limitada permitiu o manexo conservador do paciente, mantendo

a anastomose colorectal previamente realizada e preservando para o futuro a posibilidade de seguir empregando a canle anorectal

para o tránsito defecatorio.

E en relación co reproche da incorrecta reconstrución da anastomose colocólica con nova dehiscencia o especialista informante aclara que non se realizou en ningún momento unha segunda anastomose nin reconstrución

da anastomose previamente confeccionada, sendo tecnicamente inviable e altamente desaconsellable realizala para conservar

a funcionalidade rectoanal. No seu lugar, segundo se informa, realizouse unha derivación dixestiva en forma de ileostomía

derivativa para evitar o paso de feces pola zona da anastomoses que presentaba a dehiscencia, sendo a técnica cirúrxica máis

aconsellable para poder conservar a anastomose creada previamente cando a dehiscencia é parcial e non completa.

Ao respecto da imposibilidade de efectuar un tratamento coadxuvante eficaz con quimioterapia indícase que o servizo de oncoloxía realizou unha análise de risco e desaconsellou a aplicación de tratamento

adxuvante ao paciente. As complicacións postoperatorias acaecidas en forma de coleccións intraabdominais prolongaron por unha

banda a recuperación postoperatoria e puideron contribuír á decisión de non ofrecer terapia adxuvante complementaria ao paciente.

Ese criterio resulta matizado no informe do servizo de Oncoloxía de 5.2.2018, no que se indica que, tras realizar valoración do risco/beneficio, desestimouse tratamento adxuvante en atención ao estado

xeral (ECOG PS3, que condiciona deambulación en cadeira de rodas), comorbilidad (cardiopatía isquémica con angor de esforzo residual) e ileostomía de alto débito que condicionara ingreso por deshidratación, pero a presenza de coleccións

perianastomóticas non condicionou dita decisión.

Respecto do reproche da lesión no nervio poplíteo, o xefe do servizo de Cirurxía Xeral e do Aparato Dixestivo do CHUAC, emite informe o 2.7.2020, no que razoa que a etioloxía concreta da lesión do nervio

ciático poplíteo externo adoita estar en relación a unha compresión mantida sobre o mesmo a nivel da cabeza do peroné ou ben

a distensión do mesmo ou atrapamento por proceso cicatricial. Neste caso concreto, a relación directa entre a lesión neural

e a cirurxía do cancro colorectal parece evidente, ao manifestarse ao día seguinte da intervención cirúrxica.

Engádese que o posicionamento do paciente na mesa cirúrxica para poder proceder á intervención que se realizou obriga a colocar unhas perneiras que permitan colgar as pernas en posición tal que posibiliten

acceder ao mesmo tempo ao abdome e á pelve do paciente. Dado que este posicionamento realízase co paciente xa durmido e intubado,

é imposible contar coa axuda do paciente para saber se existe unha zona de compresión incómoda para o mesmo, que puidese orientar

a unha inadecuada posición dalgunha das partes do corpo.

O facultativo resalta que non se reflicte na folla operatoria nin en comentarios evolutivos do curso clínico ningunha incidencia en relación ao posicionamento do paciente que fixesen pensar que

existiu unha variación do correcto e común proceder nestes casos.

O especialista informante establece a conclusión de que non é frecuente a lesión neural debido ao posicionamento cirúrxico, pero é típica a aparición destas lesións no plexo braquial e en ciático poplíteo

externo. A lesión intraoperatoria de nervio periférico é unha complicación importante poucas veces referida dentro da morbilidade

perioperatoria e a súa incidencia estímase en torno ao 0,3% e o 1,5% . A súa incidencia real é descoñecida debido, por unha

banda, a que pode variar dependendo da posición e especialidade cirúrxica, e por outro, a que a súa referencia bibliográfica

é pobre e limítase a heteroxéneas series de casos.

Sétima.

Así exposto o criterio dos servizos sanitarios contrario á existencia da vinculación causal alegada pola parte reclamante, hai que lembrar que no eido das reclamacións en materia sanitaria, a valoración

dos feitos cuestionados na reclamación (a asistencia sanitaria da que se pretende derivar unha determinada consecuencia xurídica,

cal é, dende a óptica da parte reclamante, a obriga de reparar a cargo da Administración) requirirá de ordinario estar en

posesión duns coñecementos científicos propios da titulación en medicina ou mesmo as súas especialidades (artigo 335 da LAC),

estando vedado o establecemento de conclusións de carácter técnico a quen non resulte habilitado por tal titulación, e a faga

valer no procedemento administrativo actuando en condición de perito coas formalidades legalmente previstas, entre elas, a

da sinatura de informe con tal condición asumindo a obriga de actuar de forma imparcial así como a responsabilidade correspondente

a tal tipo de intervención no procedemento, circunstancias estas que non concorren no presente caso.

E esa carga resultaba reforzada trala instrución do expediente, na que a parte reclamante tivo oportunidade de coñecer o criterio dos servizos médicos contrario á súa tese, sen que por aquela se achegasen

alegacións nin, en especial, medios de proba que contradigan o xuízo científico.

Do expediente resulta que a dehiscencia da ferida é un risco típico da cirurxía de cancro de recto, e consta debidamente informado ao paciente no documento de consentimento informado que asinou.

Na súa condición de risco típico, debe ser soportado polo paciente, así como as consecuencias directamente derivadas de tal complicación, como sucede no caso coa imposibilidade de administrar un tratamento

coadxuvante de quimioterapia, circunstancia na que, sen ser causa única, si puido ter certa incidencia a situación do doente

no postoperatorio.

A exclusión de antixuridicidade no dano sufrido polo paciente cando se trata de riscos típicos e a lesión non obedece a unha mala praxe acreditada no expediente é doutrina reiterada seguida por este Consello

Consultivo en numerosos ditames (cítase por todos o CCG 415/2019) e asentada sobre a xurisprudencia do Tribunal Supremo que

recoñece a compatibilidade entre a inexistencia de responsabilidade patrimonial e a concorrencia dun dano vinculado á asistencia

sanitaria. Citaremos, por todas as sentenzas, o razoado na do 9.10.2012, ?[...] frente al principio de responsabilidad objetiva interpretado radicalmente y que convertiría a la Administración sanitaria

en aseguradora del resultado positivo y, en definitiva, obligada a curar todos las dolencias, la responsabilidad de la Administración

sanitaria constituye la lógica consecuencia que caracteriza al servicio público sanitario como prestador de medios, pero,

en ningún caso, garantizador de resultados?.

Dende tal premisa, o Tribunal Supremo conclúe que ?en modo alguno puede deducirse la existencia de responsabilidad por toda actuación médica que tenga relación causal con una

lesión y no concurra ningún supuesto de fuerza mayor, sino que ésta deriva de la, en su caso, inadecuada prestación de los

medios razonablemente exigibles?.

Oitava.

En canto á lesión do nervio acontecida no curso da cirurxía, tamén se establece a condición de risco típico da cirurxía vinculado á posición na que ha de colocarse ao doente, sen que este Consello Consultivo

teña criterio técnico sobre o que asentar unha contradición de tal conclusión, que, polo demais, se afirma moi residual na

estatística.

Certamente no caso da lesión do nervio non existe previsión no consentimento informado que anticipe tal risco ao doente.

Ao respecto de tal extremo e de cara a determinar se é apreciable un quebranto na esfera de autodeterminación do paciente ante a ausencia formal de tal información, hai que ter en conta que o consentimento

informado ten como finalidade esencial posibilitar que o paciente, ou o seu representante legal, participe activamente na

toma de decisións que afectan á súa saúde e que, a través da información que se lle proporciona, poida ponderar a posibilidade

de subtraerse a unha determinada intervención ou proba, de contrastar o prognóstico con outros facultativos, e mesmo, de poñela,

no seu caso, a cargo dun centro ou especialistas distintos de aqueles que lle informan das circunstancias relacionadas con

esta.

A respecto dos requisitos do consentimento informado o Tribunal Supremo ten establecido que a información ao paciente ten que ser ?puntual, correcta, veraz, leal, continuada, precisa y exhaustiva [?] y también ha de tratarse de información suficiente que

permita contar con datos claros y precisos para poder decidir si se somete a la intervención? (STS 418/2018, do 15 de marzo).

Mais a exhaustividade non pode ser equiparada á plenitude de información de riscos potenciais, polo carácter complexo destes, o que conduciría á formulación de documentos de consentimento informado

incomprensibles e inabarcables, contrariándose así o mandato legal de que a información sexa adecuada, establecido no artigo

4.2 da Lei 41/2002, do 14 de novembro, básica, reguladora da autonomía do paciente e de dereitos e obrigas en materia de información

e documentación clínica.

Por tal razón, en relación cos riscos das intervencións o Tribunal Supremo entende que ?se debe informar de aquellos relacionados con las circunstancias personales o profesionales [...] también los riesgos probables en condiciones normales conforme a la experiencia y al estado de la ciencia médica o directamente

relacionados con el tipo de intervención (riesgos típicos)?; porén salva, expresamente, que ?en caso que el riesgo sea atípico, es decir imprevisible o anómalo, de los que no se producen habitualmente en el tipo de

intervención, no cabría incluirlo entre los riesgos que deben ser informados al paciente? (STS 418/2018, do 15 de marzo).

Dende a perspectiva exposta, temos que o risco de lesión do nervio como a acontecida, e segundo se informa polo especialista, non ten unha incidencia suficientemente relevante na información propia

da cirurxía practicada, de modo que estender a información a aquel risco parece dificultoso sen contrariar o mandato de que

a información sexa adecuada e comprensible, e nun contexto dun paciente con grave compromiso vital e que non solicitou ampliación

da información subministrada.

E é que, como xa consideramos no noso ditame CCG 382/2019, a materialización dun dano antixurídico por omisión de información no consentimento informado require de dous presupostos de concorrencia conxunta,

cales son que a información omitida se corresponda cun risco típico de necesaria comunicación ao doente, e que a omisión da

información o teña privado, razoablemente, do coñecemento dalgún presuposto previsiblemente condicionante do seu consentimento

de cara ao exercicio da libre determinación que como paciente lle corresponde. Tales presupostos, polo argumentado, non concorren

no presente caso, polo que non é apreciable a existencia dun dano antixurídico vinculado ás circunstancias do consentimento

informado.

Novena.

En definitiva, no estado de actuacións no que se atopa a controversia xurídica sobre os feitos analizados logo da instrución do expediente, as alegacións da parte reclamante, desprovistas de todo aval

técnico, se reducen a teses argumentais carentes de solvencia para asentar sobre elas un pronunciamento xurídico, sendo improcedente

facelas valer fronte ás apreciacións técnicas obrantes no expediente que, con procedencia nos informes de servizo, exclúen

a existencia do déficit asistencial alegado na reclamación, sen ser contraditas por proba ningunha que permita facer cuestión

das conclusións científicas alí expostas.

Consecuentemente, do exame do actuado non pode concluírse que sexa apreciable a existencia dun dano antixurídico sufrido polo paciente e merecedor dunha reparación pola vía da responsabilidade patrimonial

conforme aos presupostos legais e xurisprudenciais que rexen esa garantía administrativa, polo que procede a desestimación

da reclamación.

CONCLUSIÓN

Por todo o anteriormente exposto, a Sección de Ditames do Consello Consultivo de Galicia, por unanimidade dos seus membros, ditamina:

?Que informa favorablemente a proposta de resolución desestimatoria da reclamación á que o presente expediente se refire?.

LIBROS Y CURSOS RELACIONADOS

Conflictos de competencia en torno al medicamento
Disponible

Conflictos de competencia en torno al medicamento

V.V.A.A

25.50€

24.23€

+ Información

Sobre Derecho sanitario
Disponible

Sobre Derecho sanitario

Eugenio Moure González

17.00€

16.15€

+ Información

Regímenes y sistemas especiales de la Seguridad Social. Paso a paso
Disponible

Regímenes y sistemas especiales de la Seguridad Social. Paso a paso

Dpto. Documentación Iberley

14.50€

13.78€

+ Información

Reclamaciones ante compañía de seguros. Paso a paso
Disponible

Reclamaciones ante compañía de seguros. Paso a paso

Dpto. Documentación Iberley

14.50€

13.78€

+ Información