Dictamen de Consello Consultivo de Galicia 173 de 12 de julio de 2023

Cuestión

Proxecto de decreto

Resumen

Proxecto de decreto de sanidade mortuoria de Galicia.

Organismo:

Consellería de Sanidade (Xunta de Galicia)

Letrado:

Salgueiro Moreira

Propuesta:

Conclusion:

Desfavorable

Relator:

Costa Pillado

Contestacion

ANTECEDENTES

1.- O 29.5.2023 ten entrada neste organismo un escrito do señor presidente da Xunta de Galicia solicitando a emisión do preceptivo ditame

sobre o proxecto de decreto de referencia.

2.- No expediente administrativo consta:

Certificado do acordo do Consello da Xunta de autorización de inicio da tramitación, do 2.5.2019.

Certificado sobre o trámite de consulta pública previa, do 26.6.2019, no que se indica que con ocasión deste trámite non se

recibiron achegas.

Acordo de inicio do 27.6.2019.

Versión inicial do texto.

Memoria xustificativa inicial do 21.6.2019.

Memoria económica inicial do 22.6.2019.

Táboa de vixencias do 21.6.2019

Informe do Servizo Técnico-Xurídico da Consellería de Sanidade do 1.6.2019.

Acordo de publicación do texto no Portal de Transparencia e Goberno Aberto da Xunta de Galicia, do 27.6.2019.

Versión do texto publicada no Portal de Transparencia e Goberno Aberto da Xunta de Galicia.

Certificado da publicación do texto no Portal de Transparencia e Goberno Aberto da Xunta de Galicia, do 7.9.2019, no que se

indica que, con ocasión deste trámite, se formularon 9 suxestións e copia destas.

Documentación relativa ao traslado do texto a órganos e entidades do sector público autonómico.

Documentación relativa ao traslado do texto para audiencia de determinadas entidades.

Versión do proxecto de decreto sometida a audiencia.

Copia das alegacións presentadas.

Informe da FEGAMP.

Informe sobre as alegacións, do 17.1.2020.

Versión do texto logo da audiencia.

Aprobación inicial do 20.1.2020.

Solicitude de informe á Dirección Xeral de Avaliación e Reforma Administrativa, á Consellería de Facenda, á Secretaría Xeral

de Igualdade, á Comisión Galega da Competencia, á Comisión Galega de Cooperación Local e á Axencia Tributaria de Galicia (en

diante, ATRIGA).

Informe da Secretaría Xeral de Igualdade do 27.1.2020.

Informe da Comisión Galega da Competencia do 29.1.2020.

Memoria sobre o informe da Comisión Galega da Competencia do 17.2.2020.

Informe favorable conxunto da Dirección Xeral de Avaliación e Reforma Administrativa e da Axencia para a Modernización Tecnolóxica

de Galicia do 11.3.2020.

Informe da ATRIGA do 22.1.2021.

Requirimento da Consellería de Facenda e Administración Pública, do 16.12.2021.

Segunda memoria económica do 30.12.2021.

Segundo informe sobre as alegacións do 14.1.2022.

Versión do texto de xaneiro de 2022.

Novo requirimento da Consellería de Facenda e Administración Pública, do 15.2.2022.

Nova memoria económica do 11.3.2022.

Versión do texto de marzo de 2022.

Informe favorable da Dirección Xeral de Planificación e Orzamentos do 18.3.2022.

Informe de impacto demográfico do 31.3.2022.

Versión do texto sometida a informe da Asesoría Xurídica Xeral.

Solicitude de informe á Asesoría Xurídica Xeral.

Informe da Asesoría Xurídica Xeral do 9.4.2023.

Memoria sobre o informe da Asesoría Xurídica Xeral do 10.5.2023.

Versión do texto logo do informe da Asesoría Xurídica Xeral.

Informe da Secretaría Xeral Técnica da Consellería de Sanidade do 11.5.2023.

Aprobación do texto do proxecto polo conselleiro de Sanidade, do 11.5.2023.

Versión do proxecto de decreto sometido a ditame do Consello Consultivo de Galicia.

3.- Os demais antecedentes dedúcense do contido do ditame.

CONSIDERACIÓNS

Primeira.- Competencia para a emisión do ditame.

O artigo 1 da Lei 3/2014, do 24 de abril, do Consello Consultivo de Galicia, configura a este órgano como o supremo órgano

consultivo da Xunta de Galicia e das administracións públicas da comunidade autónoma.

A competencia deste Consello Consultivo de Galicia para a emisión do ditame deriva da previsión contida nos artigos 12.c)

da Lei 3/2014, do 24 de abril, do Consello Consultivo de Galicia, e 15.1.a) do Regulamento de organización e funcionamento

do Consello Consultivo de Galicia, aprobado polo Decreto 91/2015, do 18 de xuño, cando establecen que este ditaminará preceptivamente

nos supostos de proxectos de regulamento de execución de leis autonómicas e de desenvolvemento de normas básicas do Estado

e, de ser o caso, de normas da Unión Europea, así como as súas modificacións.

No caso concreto que nos ocupa, o proxecto de decreto constitúe unha norma de desenvolvemento de determinadas previsións contidas

na Lei 14/1986, do 25 de abril, xeral de sanidade, na Lei 33/2011, do 4 de outubro, Xeral de Saúde Pública, e na Lei 8/2008,

do 10 de xullo, de saúde de Galicia.

Segunda.- Procedemento de elaboración da norma.

Un aspecto fundamental da análise de legalidade que sobre o proxecto remitido debe realizar este Consello é o da verificación

do seu procedemento de tramitación, operando a súa corrección como condicionante esencial, non só do axuste do regulamento

ao principio de legalidade, senón tamén da habilitación do seu acerto e oportunidade.

Como se ten sinalado reiteradamente por este Consello Consultivo, na elaboración de disposicións de carácter xeral deben observarse

tanto as normas substantivas como as de carácter adxectivo que regulan a canle a través da cal se debe producir a actividade

normativa da Administración, xa que forman parte do ordenamento xurídico ao que se atopan sometidos os poderes públicos na

súa actuación (artigos 9.1 e 103.1 da Constitución española). Por conseguinte, a observancia do procedemento legalmente establecido

elévase ao rango de medio de garantía das disposicións administrativas, polo que a súa esixencia é tanto maior cando se trata

de emanar normas que se van inserir no ordenamento xurídico cunha vocación de permanencia e xeneralidade.

A este procedemento de elaboración normativa resúltanlle aplicables, en primeiro termo, as prescricións contidas nos artigos

129 e 133 da Lei 39/2015, do 1 de outubro, do procedemento administrativo común das Administracións públicas (en diante, LPAC),

naqueles extremos que, conforme co disposto na STC 55/2018, do 24 de maio, teñen a condición de bases do réxime xurídico das

Administracións públicas, e que esencialmente se refiren á necesidade de axustar o exercicio da potestade regulamentaria aos

principios de boa regulación do artigo 129 así como á esixencia de realización dun trámite de consulta pública previa e ás

excepcións ao dito trámite contidas no artigo 133, número 4, primeiro parágrafo.

Do mesmo xeito, resulta de aplicación o disposto no capítulo II, do título II (artigos 40 e seguintes), da Lei 16/2010, do

17 de decembro, de organización e funcionamento da Administración xeral e do sector público autonómico de Galicia (en diante,

LOFAXGA), que regula o procedemento de elaboración das disposicións administrativas de carácter xeral.

Respecto dos trámites previstos na LOFAXGA, cómpre indicar que, durante o procedemento de elaboración da norma que nos ocupa,

ditouse e entrou en vigor a Lei 5/2021, do 2 de febreiro, de impulso demográfico de Galicia, a cal introduciu un novo trámite

na fase intermedia do procedemento de elaboración de decretos mediante a adición dun número 9 no artigo 42 da LOFAXGA, conforme

o cal:

?9. Todos os proxectos de decreto serán remitidos, xunto cunha análise do seu impacto demográfico, ao órgano de dirección

competente en materia de dinamización demográfica, para os efectos previstos no artigo 8 da Lei de impulso demográfico de

Galicia?.

O artigo 8 ao que remite o precepto transcrito dispón:

?Artigo 8. Análise do impacto demográfico

1. Nos procedementos de elaboración de proxectos de lei e decretos, así como de documentos de planificación sectorial que

tramite a Administración autonómica, deberá darse traslado do texto proxectado, xunto cunha análise do seu impacto demográfico,

ao órgano de dirección con competencias en materia de dinamización demográfica, concedéndolle un prazo de dez días hábiles

para a formulación, se é o caso, das observacións que considere procedentes nesta materia.

2. O órgano de dirección con competencias en materia de dinamización demográfica proporcionará directrices, criterios e metodoloxías

para facilitar a elaboración da análise prevista no número 1?.

Respecto deste novo trámite, como advertimos, por exemplo, no ditame CCG 20/2021, a Lei 5/2021, do 2 de febreiro, non contén

ningún réxime transitorio. Agora ben, tendo en conta a regra xeral do artigo 2.3 do Código Civil, conforme a cal as leis non

terán efecto retroactivo se non dispuxeran o contrario, cabe entender que o novo trámite non resultará de aplicación aos supostos

nos que, no momento de entrada en vigor daquela lei, xa teña concluído a fase intermedia na que se insire o devandito trámite,

pero si a aqueles procedementos que se inicien con posterioridade á entrada en vigor da Lei 5/2021, do 2 de febreiro, así

como aos xa iniciados que, no momento da entrada en vigor daquela lei, non teñan concluída a fase intermedia (suposto este

último que se dá no presente caso).

Continuando coa análise da normativa aplicable ao procedemento de elaboración de disposicións de carácter xeral, procede citar

o artigo 12 da Lei 15/2010, do 28 de decembro, de medidas fiscais e administrativas, que ordena elaborar unha memoria económica

financeira e solicitar un informe da dirección xeral competente en materia de orzamentos. No seu desenvolvemento ditouse a

Orde do 3.3.2011 pola que se establece o contido mínimo da memoria económico-financeira nos casos de iniciativas lexislativas

ou de aprobación de normas con rango regulamentario, plans ou programas de actuación.

Ademais, a Lei 1/2016, do 18 de xaneiro, de transparencia e bo goberno, no seu artigo 9.c), esixe a publicación na sede electrónica

ou páxina web da relación circunstanciada e motivada dos procedementos de elaboración de disposicións administrativas de carácter

xeral que estean en tramitación, a partir do intre no que se produza a aprobación do anteproxecto, indicando o seu obxecto

e estado de tramitación, así como a posibilidade que teñen as persoas de remitir suxestións e a forma de facelo. Na mesma

liña se pronuncia o artigo 41.5 da LOFAXGA.

E, conforme o artigo 37.a) da Lei 14/2013, do 26 de decembro, de racionalización do sector público autonómico, en todas as

iniciativas normativas se xustificará a súa adecuación aos principios de necesidade, proporcionalidade, seguridade xurídica,

transparencia, accesibilidade, simplicidade e eficacia.

Xunto a estas disposicións será precisa a observancia, segundo cal sexa a materia concreta obxecto de regulación, do disposto

noutros textos normativos. Neste sentido, no presente caso procede citar, por unha banda, o artigo 26.2.f) dos Estatutos do

Instituto Galego do Consumo e da Competencia, aprobados polo Decreto 118/2016, do 4 de agosto, conforme co cal é función da

Comisión Galega da Competencia ?Informar de modo preceptivo non vinculante sobre os anteproxectos de lei e proxectos doutras disposicións autonómicas de carácter

xeral que poidan ter algún efecto sobre a competencia efectiva nos mercados?. Por outra banda, conforme o que se analizará a continuación, tamén debe terse en conta a incidencia sobre a regulación proxectada

de determinada normativa comunitaria.

Así, ha de partirse de que no artigo 15 do proxecto se indica que os vehículos funerarios estarán destinados exclusivamente

a este fin e deben cumprir os requisitos mínimos establecidos no precepto, entre eles, os referidos á distancia desde o final

da cabina do condutor ata a porta traseira do vehículo e os relativos aos habitáculo do féretro contidos nas letras b) e c)

do artigo. Pola súa banda, nos artigos 13.9 e 21 do proxecto se regulan os requisitos que han que cumprir as padiolas e os

féretros e outros recipientes funerarios (incluída a remisión expresa, en relación cos féretros, ao necesario cumprimento

da norma UNE190001). Ademais, no artigo 37 do proxecto se recollen requisitos para os nichos prefabricados.

Pese aos cambios introducidos logo do informe da Asesoría Xurídica Xeral, as previsións contidas nos referidos preceptos seguen

esixindo traer a colación (como se fixo naquel informe e, antes, no noso precedente ditame CCG 661/2014), as esixencias derivadas

da vixente Directiva (UE) 2015/1535 do Parlamento europeo e do Consello, do 9 de setembro de 2015, pola que se establece un

procedemento de información en materia de regulamentacións técnicas e de regras relativas aos servizos da sociedade da información.

Esta directiva, como se indica no seu considerando 1, se limita a proceder a unha ?codificación? da Directiva 98/34/CE do Parlamento Europeo e do Consello, que fora modificada en varias ocasións, e que foi trasposta ao

ordenamento xurídico español polo Real decreto 1337/1999, do 31 de xullo, polo que se regula a remisión de información en

materia de normas e regulamentacións técnicas e regulamentos relativos aos servizos da sociedade da información.

Sobre o alcance das esixencias derivadas deste procedemento de información en materia de regulamentacións técnicas pronunciámonos

con detalle no noso ditame CCG 661/2014, ao que nos remitimos, sen prexuízo de que proceda recordar de novo que a finalidade

do dito procedemento, conforme reiterados pronunciamentos do Tribunal de Justicia da Unión Europea, máis alá da mera comunicación

formal á Comisión Europea das regulamentacións técnicas que elaboren os Estados membros, responde ao propósito de eliminar

ou limitar progresivamente os obstáculos aos intercambios comerciais, informando á Comisión e aos outros Estados membros das

normativas técnicas proxectadas por un deles, e concedendo un tempo necesario para que poidan reaccionar. Trátase, polo tanto,

dun mecanismo de control preventivo dirixido a protexer a libre circulación de mercancías na medida na que os regulamentos

técnicos aprobados polos Estados membros poden constituír un obstáculo nos intercambios, obstáculos que só poderían admitirse

se respondesen á satisfacción de «exigencias imperativas que persigan un objetivo de interés general» (sentenzas do Tribunal de Justicia da Unión Europea do 30.4.1996, C-194/1994; do 16.6.1998, C-226/97; do 26.9.2000, C-443/1998,

do 8.9.2005, C-303/04, ou a máis recente do 9.3.2023, asunto C-604/2021).

Conforme o artigo 1.1.f) da directiva (e, en sentido similar, o artigo 2.12 do Real decreto 1337/1999, do 31 de xullo), enténdese

por regulamento técnico ?las especificaciones técnicas u otros requisitos o las reglas relativas a los servicios, incluidas las disposiciones administrativas

que sean de aplicación y cuyo cumplimiento sea obligatorio, de iure o de facto, para la comercialización, prestación de servicio

o establecimiento de un operador de servicios o la utilización en un Estado miembro o en gran parte del mismo, así como, a

reserva de las contempladas en el artículo 7, las disposiciones legales, reglamentarias y administrativas de los Estados miembros

que prohíben la fabricación, importación, comercialización o utilización de un producto o que prohíben el suministro o utilización

de un servicio o el establecimiento como prestador de servicios.?

En relación co concepto de regulamento técnico para estes efectos, recentemente o Tribunal de Justicia da Unión Europea volveu

recordar, na súa sentenza do 8.10.2020, C-711/2019, o seguinte:

?(...) el concepto de «reglamento técnico» comprende cuatro categorías de medidas: en primer lugar, la «especificación técnica»,

en el sentido del artículo 1, apartado 1, letra c), de la Directiva 2015/1535; en segundo lugar, el «otro requisito», como

se define en el artículo 1, apartado 1, letra d), de esta Directiva; en tercer lugar, la «regla relativa a los servicios»,

contemplada en el artículo 1, apartado 1, letra e), de dicha Directiva, y, en cuarto lugar, las «disposiciones legales, reglamentarias

y administrativas de los Estados miembros que prohíben la fabricación, importación, comercialización o utilización de un producto

o que prohíben el suministro o utilización de un servicio o el establecimiento como prestador de servicios», a efectos del

artículo 1, apartado 1, letra f), de la misma Directiva (...)?.

E, no que atinxe ás categorías que teñen incidencia neste caso, sinala a mesma sentenza:

(...) para que una medida nacional esté incluida en la primera categoría de reglamentos técnicos prevista en el artículo 1,

apartado 1, letra c), de la Directiva 2015/1535, es decir, en el concepto de «especificación técnica», dicha medida debe referirse

necesariamente al producto o a su envasado como tales y fijar, por lo tanto, una de las características exigidas de un producto

(véase, en este sentido, la sentencia de 12 de septiembre de 2019, VG Media, C-299/17, EU:C:2019:716, apartado 26 y jurisprudencia

citada)

(...) por lo que respecta al concepto de «otro requisito», en el sentido del artículo 1, apartado 1, letra d), de la Directiva

2015/1535, procede recordar que este concepto contempla un requisito, distinto de una especificación técnica, impuesto a un

producto, en particular por motivos de protección de los consumidores o del medio ambiente y que se refiere a su ciclo de

vida con posterioridad a su comercialización, como sus condiciones de uso, reciclado, reutilización o eliminación, cuando

dichas condiciones puedan afectar significativamente a la composición o naturaleza del producto o a su comercialización (...)?.

En sentido similar se pronuncia a posterior sentenza do mesmo tribunal do 24.11.2022, C-658/2021.

Ha de recordarse tamén que, dentro do concepto de regulamento técnico, quedan incluídos os denominados regulamentos técnicos

de facto entre os cales se atopan (artigo 1.1.f.i) da directiva e, en sentido similar, o artigo 2.12.a) do Real decreto 1337/1999,

do 31 de xullo): ?las disposiciones legales, reglamentarias o administrativas de un Estado miembro que remiten ya sea a especificaciones técnicas,

a otros requisitos o a reglas relativas a los servicios, ya sea a códigos profesionales o de buenas prácticas que a su vez

se refieran a especificaciones técnicas, a otros requisitos o a reglas relativas a los servicios, cuya observancia confiere

una presunción de conformidad a lo establecido por dichas disposiciones legales, reglamentarias o administrativas.? E, tal e como indicamos no noso ditame CCG 661/2014, dentro deste concepto cabe incluír a remisión, contida no artigo 21.1

do proxecto, a unha norma UNE (norma técnica nacional, elaborada no seo de AENOR e, polo tanto, non obrigatoria pero que se

convertirá en imperativa en virtude da dita remisión regulamentaria).

Pois ben, no que aquí interesa, conforme a directiva e o real decreto citados, no caso de proxectos de regulamentos técnicos

no sentido indicado, imponse a obriga de notificación á Comisión europea, agás que se trate da transposición íntegra dunha

norma internacional ou europea ? suposto no que será suficiente unha simple información- ou que se trate dalgún dos supostos

de exención previstos na directiva ou ben da mera reprodución dunha norma previa se esta última foi debidamente notificada

(recorda, neste sentido, a sentenza do Tribunal de Justicia da Unión Europea do 20.12. 2017, C-255/2016, que ?para que una nueva normativa nacional sea considerada un reglamento técnico sujeto a comunicación en virtud de la Directiva

98/34, tal normativa no debe limitarse a reproducir o sustituir, sin añadir especificaciones técnicas ni otros requisitos

nuevos o adicionales, reglamentos técnicos existentes debidamente notificados a la Comisión (véase, en este sentido, la sentencia

de 21.4.2005, Lindberg, C-267/03, EU:C:2005:246, apartado 85)?).

E a notificación, unha vez efectuada, debe ir seguida, en principio, dun aprazamento da adopción do proxecto, a fin de permitir

á Comisión e aos demais Estados membros formular observacións sobre ese proxecto.

Finalmente, en relación coas consecuencias da falta desta notificación, cando sexa esixible, sobre esta cuestión xa advertimos

no ditame CCG 661/2014 (con cita da sentenza do Tribunal de Justicia da Unión Europea do 10.7.2014, C-307/2013). E sinala

na mesma liña a máis recente sentenza do mesmo tribunal do 22.10.2020, C-275/2019, o seguinte:

?(...) el incumplimiento de esta obligación de notificación constituye un vicio sustancial de procedimiento en la adopción

de los reglamentos técnicos de que se trate, sancionado con la inaplicabilidad de tales reglamentos, de modo que estos no

pueden ser invocados frente a los particulares (véanse, en este sentido, las sentencias de 4 de febrero de 2016, Ince, C-336/14,

EU:C:2016:72, apartado 67, y de 1 de febrero de 2017, Municipio de Palmela, C-144/16, EU:C:2017:76, apartado 36 y jurisprudencia

citada). Los particulares pueden alegar la mencionada inaplicabilidad ante el juez nacional, al cual incumbe negarse a aplicar

un reglamento técnico nacional que no haya sido notificado de conformidad con la Directiva 98/34 (sentencia de 10 de julio

de 2014, Ivansson y otros, C-307/13, EU:C:2014:2058, apartado 48) (...)?.

Ao que procede engadir que, no eido do Dereito interno, o Tribunal Supremo ten apreciado a nulidade como consecuencia xurídica

da dita falta de notificación (neste sentido, STS do 23.7.2020, rec. 80/2018).

Trasladando as anteriores consideracións a este caso, nos preceptos citados anteriormente recóllense esixencias que entrarían

dentro do concepto de regulamento técnico para os efectos do procedemento de notificación analizado. En consecuencia, salvo

xustificación de que tales esixencias son transposición íntegra de normas europeas ou internacionais (suposto no que só se

esixe información á Comisión) ou da concorrencia dalgún suposto de exención (o que, en principio, non resulta dos datos que

obran no expediente), é precisa a notificación á Comisión, nos termos previstos na directiva e no real decreto citados.

Esta observación ten carácter esencial.

Sen prexuízo do anterior, e tal e como indicamos no noso ditame CCG 661/2014, na medida na que o requisito de notificación

á Comisión non vén motivado polo contido de toda a regulación recollida no proxecto de decreto, senón só da prevista en preceptos

concretos, co fin de non dilatar a aprobación da norma, podería suprimirse a referencia expresa que neses preceptos se fai

ás esixencias que motivan a obriga de notificación á Comisión, recollendo no seu lugar unha remisión á futura determinación

de tales esixencias por orde da persoa titular da consellería competente en materia de sanidade (ao estar precisamente incluídos

no ámbito da potestade regulamentaria das persoas titulares das consellerías a regulación de aspectos concretos, de carácter

técnico, suxeitos a unha realidade cambiante). De seguir esta alternativa, será no procedemento de elaboración da dita orde

no que deba cumprirse co trámite de notificación á Comisión.

Procede, finalmente, efectuar estas outras consideracións en relación co procedemento as cales, aínda que non constitúan observacións

de legalidade, recoméndase que sexan atendidas:

a) Deben revisarse as alegacións presentadas con ocasión da publicación do texto do Portal de Transparencia e Goberno Aberto

e do trámite de audiencia así como as consideracións realizadas nos informes emitidos ao longo do expediente, co fin de que

todas elas reciban unha resposta expresa e motivada sobre a súa aceptación ou rexeitamento (toda vez que respecto dalgunhas

delas omitiuse tal resposta).

b) Debería incorporarse formalmente ao expediente, ao ser parte integrante del, a análise de impacto demográfico que foi remitida

á Dirección Xeral de Familia.

c) Segundo se reflicte no expediente, unha das razóns que xustifican a aprobación da nova norma estriba na adecuación ao indicado

na Guía de consenso sobre sanidade mortuoria (en diante, a Guía), aprobada na Comisión de Saúde Pública do Consello Interterritorial

do Sistema Nacional de Saúde o 24.7.2018. Se ben esta guía non é vinculante, na medida na que se trata dunha guía de consenso

recoméndase completar a memoria co fin de engadir unha maior xustificación das razóns polas que, en determinados extremos,

non se seguen os criterios recollidos nela.

Procede así mesmo completar a memoria nos extremos que se detallan posteriormente, nas observacións formuladas a determinados

preceptos do proxecto.

d) Neste caso o trámite de consulta pública previa, as memorias xustificativa e económica iniciais, a táboa de vixencias e

o informe do servizo técnico-xurídico foron previos ao acordo de inicio, cando son trámites que deberían realizarse con posterioridade

a este, conforme o artigo 41 da LOFAXGA. Ademais, a publicación do texto no Portal de Transparencia e Goberno Aberto e o trámite

de audiencia foron anteriores á resolución de aprobación inicial, cando, conforme os artigos 41 e 42 da LOFAXGA, debían ser

posteriores a esta. Tal circunstancia, non obstante, carece de eficacia invalidante neste caso, de acordo coa doutrina xurisprudencial

sobre a interpretación funcional e teleolóxica das garantías procedimentais establecidas para a elaboración de disposicións

xerais, que se xustifican non polo puro formalismo da súa realización senón pola finalidade á que responden (por todas, STS

núm. 350/2019, do 15 de marzo, e nas que nela se citan). Así, os trámites indicados cumpriron de todos modos a súa finalidade.

Agora ben, en posteriores tramitacións de normas regulamentarias procede seguir estritamente a orde prevista na LOFAXGA pois

como se sinalou no ditame CCG 560/2011 (citado en ditames máis recentes como o CCG 331/2020):

?(?) ha de notarse como a Lei 16/2010, do 16 de decembro, configura o procedemento de elaboración dos regulamentos en tres

fases (inicial, intermedia e final), en cada unha das cales se insiran determinados trámites e actuacións.

A inserción, dos trámites previstos legalmente nunha fase ou outra do procedemento, non pode entenderse como arbitraria ou

sequera intercambiable pois a mesma responde a un paulatino proceso de maduración e conformación do expediente ata acadar

a súa culminación coa aprobación da norma en cuestión (...)?.

Terceira.- Fundamento competencial e normativo.

Conforme o artigo 149.1.16ª da Constitución española, o Estado ostenta competencia exclusiva en materia de sanidade exterior

e competencia en materia de bases e coordinación xeral da sanidade.

No exercicio destas competencias ditáronse, no que aquí interesa, a Lei 14/1986, do 25 de abril, Xeral de Sanidade, e a Lei

33/2011, do 4 de outubro, Xeral de Saúde Pública. Se ben estes textos legais non conteñen un pronunciamento específico sobre

a materia de sanidade mortuoria (agás o disposto no artigo 42.3.e) da Lei 14/1986, do 25 de abril, sobre o que logo volveremos),

cabe indicar que, por unha banda, o artigo 24 da Lei 14/1986, do 25 de abril, prevé de forma xenérica que determinadas actividades

públicas e privadas que, directa ou indirectamente, poidan ter consecuencias negativas para a saúde, sexan sometidas a limitacións

preventivas de carácter administrativo; e, pola súa banda, a Lei 33/2011, do 4 de outubro, dedica o seu título II ás actuacións

de saúde pública e dentro del, o capítulo VI está dedicado á protección da saúde da poboación, entendendo por tal, conforme

o artigo 27.1, ?el conjunto de actuaciones, prestaciones y servicios dirigidos a prevenir efectos adversos que los productos, elementos y

procesos del entorno, agentes físicos, químicos y biológicos, puedan tener sobre la salud y el bienestar de la población?. E, entre tales actuacións, o artigo 29.2 da dita lei prevé que: ?2. Las Administraciones sanitarias podrán establecer obligación de declaración responsable o de comunicación previa de

inicio de actividad para aquellas instalaciones, establecimientos, servicios e industrias que desarrollen actividades que

puedan afectar a la salud, de acuerdo con la normativa sectorial de aplicación y teniendo en cuenta lo establecido en la Ley

17/2009, de 23 de noviembre, sobre el libre acceso a las actividades de servicios y su ejercicio?.

No eido estatal tamén debe citarse o Regulamento de policía sanitaria mortuoria, aprobado polo Decreto 2263/1974, do 20 de

xullo, no relativo ao traslado internacional de cadáveres, aspecto no que é de aplicación a todas as Comunidades Autónomas

ao tratarse dunha materia de competencia exclusiva estatal (STC 329/1994, do 15 de decembro).

No que atinxe ás competencias autonómicas na materia, ha de partirse de que, conforme o artigo 33.1 do Estatuto de autonomía,

corresponde á Comunidade Autónoma o desenvolvemento lexislativo e a execución da lexislación básica do Estado en materia de

sanidade interior.

No exercicio desta competencia ditouse a Lei 8/2008, do 10 de xullo, de saúde de Galicia, a cal prevé, no seu artigo 49. e)

, que, sen prexuízo do disposto no artigo 11 da Lei de cohesión e calidade do Sistema Nacional de Saúde, a prestación de saúde

pública comprende o establecemento de estándares de produción e medidas de protección da saúde fronte a riscos medioambientais,

como os derivados da sanidade mortuoria. E, neste eido concreto, ditouse o vixente Decreto 151/2014, do 20 de novembro, de

sanidade mortuoria de Galicia, cuxa derrogación se prevé no proxecto de decreto que nos ocupa.

Finalmente, sobre a materia que nos ocupa tamén inciden as competencias locais. Así, o artigo 42.3. e) da Lei 14/1986, do

25 de abril, e, no mesmo sentido, o artigo 80.3.f) da Lei 8/2008, do 10 de xullo, prevén, entre as responsabilidades mínimas

en relación ao obrigado cumprimento das normas e plans sanitarios que corresponden aos concellos (sen prexuízo das competencias

das demais administracións públicas), as relativas ao control sanitario dos cemiterios e policía sanitaria mortuoria.

Esta previsión ha de entenderse no marco da lexislación sobre réxime local. Neste sentido, o artigo 25.2. k) da Lei 7/1985,

do 2 de abril, reguladora das bases do réxime local (en diante, LBRL), prevé que o concello exercerá, en todo caso, competencias

propias, nos termos da lexislación do Estado e das Comunidades Autónomas, en materia de cemiterios e actividades funerarias.

E, conforme o artigo 26.1.a) da mesma lei, en todos os concellos deberá prestarse o servizo de cemiterio.

Para rematar coa referencia ao marco normativo procede aludir tamén, como xa fixemos no noso previo ditame CCG 661/2014, á

incidencia, sobre a materia obxecto da regulación proxectada, das Leis 17/2009, do 23 de novembro, sobre o libre acceso ás

actividades de servizos e o seu exercicio, e da Lei 20/2013, do 9 de decembro, de garantía da unidade de mercado (en diante,

LGUM) (tendo en conta, respecto desta última lei, a incidencia da STC 79/2017, do 22 de xuño).

Cuarta.- Observacións de legalidade.

Artigo 9

O número 1 do artigo 9 recolle os casos nos que o embalsamamento dun cadáver será obrigatorio e, entre eles, na letra b) se

alude aos ?traslados internacionais, de conformidade co establecido no Decreto 2263/1974, do 20 de xullo, polo que se aproba o Regulamento

de Policía Sanitaria Mortuoria?.

Tal e como se indicou na consideración anterior, os traslados internacionais son materia incluída dentro da competencia exclusiva

estatal en materia de sanidade exterior. E o artigo 38 do Decreto 2263/1974, do 20 de xullo, recolle as normas aplicables

no caso de traslado de cadáveres ao estranxeiro, sinalando na letra d) que:

?d) El cadáver habrá de ser embalsamado o conservado transitoriamente según se determina en el artículo 35 y colocado en féretro

de las características señaladas en el artículo 40. Solamente podrán autorizarse traslados sin los anteriores requisitos y

en las mismas condiciones que las determinadas en el párrafo 3.º del artículo 27 de aquellas zonas fronterizas respecto a

las cuales se establezcan acuerdos de reciprocidad a este efecto?.

Polo tanto, o precepto transcrito non impón o embalsamamento como única alternativa no caso de traslados internacionais.

En consecuencia, ou ben se elimina no proxecto de decreto toda referencia aos traslados internacionais (ao ser unha materia

de competencia exclusiva do Estado), ou ben, no caso de recoller algunha referencia a eles, esta deberá figurar nun precepto

independente e limitado a conter unha remisión xeral á aplicación, en materia de traslados internacionais, do disposto na

normativa estatal e nos acordos ou convenios de aplicación.

Artigo 12

No artigo 12 se regula a exposición de cadáveres do grupo III nun lugar público distinto dos establecidos no decreto e se

impón a obriga de presentación, por parte da persoa prestadora do servizo funerario, dunha declaración responsable axustada

ao modelo do anexo II, a cal ha de ir acompañada da documentación que se relaciona no número 3 do precepto.

Respecto da obriga de presentar, xunto coa declaración responsable, determinada documentación, procede traer a colación o

sinalado no noso ditame CCG 74/2022, a teor do cal:

?(...) No referente á análise da conformidade a Dereito desta obriga ha de partirse da configuración da declaración responsable

no artigo 69.1 da LPAC como ?o documento subscrito por un interesado en que este manifesta, baixo a súa responsabilidade,

que cumpre cos requisitos establecidos na normativa vixente para obter o recoñecemento dun dereito ou facultade ou para o

seu exercicio, que dispón da documentación que así o acredita, que a porá ao dispor da Administración cando lle sexa requirida e que se compromete

a manter o cumprimento das anteriores obrigas durante o período de tempo inherente ao dito recoñecemento ou exercicio?.

Con base nesta definición da declaración responsable, merece un xuízo negativo desde a perspectiva da legalidade a obriga

de achegar xunto con aquela a documentación acreditativa do cumprimento de diversos requisitos precisos para o desenvolvemento

da actividade, xa que, como dispón o artigo 69.1 da LPAC antes reproducido, na figura da declaración responsable a persoa

interesada simplemente declara que conta coa documentación que acredita que cumpre cos requisitos e que a porá a disposición

da administración cando lle sexa requirida.

Polo tanto, a falta dunha previsión legal específica que obrigue á presentación daquela documentación complementaria xunto

coa declaración responsable, a presentación desta última exonera á persoa declarante de achegar xustificación documental nese

intre do cumprimento dos extremos declarados (neste mesmo sentido, o CCG 156/2015, o CCG 162/2018 e o CCG 190/2019) (...)?.

Aplicando esta doutrina ao presente caso, a previsión do número 3 do artigo 12 do proxecto de decreto non resulta consonte

a Dereito.

Pola mesma razón, tampouco é conforme a Dereito que no número 1 do precepto se condicione a exposición de cadáveres neses

lugares a que se ?xustifique?, ademais de a que ?se declare?.

A redacción do precepto debe, en consecuencia, axustarse ao réxime propio da declaración responsable para o que será necesario,

ademais de suprimir a esixencia da presentación de documentación xunto coa declaración responsable, que se recollan coa necesaria

precisión os requisitos que han de cumprirse nestes casos e aos que virá referida a declaración responsable (pois ha de entenderse

que estes non serían só os previstos no actual número 1 senón tamén aqueles aos que se refire a documentación relacionada

no número 3 do artigo).

Artigo 22

Tanto na memoria xustificativa como na parte expositiva do proxecto de decreto se salienta que unha das novidades introducidas

estriba na posibilidade de eximir do uso de féretro para enterramento naqueles casos nos que, por razóns de confesionalidade,

así se demande, en cumprimento da proposición non de lei aprobada polo Pleno do Parlamento de Galicia na sesión do 4.4.2017.

Conforme a dita proposición non de lei (BOPG nº 98, do 7.4.2017):

?O Parlamento de Galicia insta a Xunta de Galicia a: (...)

-Modificar o Decreto 151/2014, do 20 de novembro, de sanidade mortuoria de Galicia, para regular aqueles enterramentos que

teñan que ser feitos en contacto coa terra?.

Esta cuestión se aborda no número 4 do artigo 22 do proxecto de decreto nos seguintes termos:

?4. Cando así veña determinado por razóns de confesionalidade e previa conformidade da entidade titular do cemiterio no que

se vaia inhumar, non será esixible o uso de féretro para a inhumación en terra de cadáveres do grupo III, aínda que si para

a súa condución ou traslado.

Esta circunstancia farase constar no correspondente Libro Rexistro de Cemiterios. O féretro empregado para a condución ou

traslado non poderá ser reutilizado, e deberá ser destruído ou entregado a un xestor autorizado?.

Ha de partirse de que, conforme o artigo segundo. Un.b) da Lei orgánica 7/1980, do 5 de xullo, de Liberdade Relixiosa, a liberdade

relixiosa e de culto garantida pola Constitución comprende, coa conseguinte inmunidade de coacción, o dereito de toda persoa

a recibir sepultura digna, sen discriminación por motivos relixiosos.

E os Acordos de cooperación do Estado español coa Federación de Comunidades Xudías de España e coa Comisión Islámica de España

prevén, respectivamente, que ?Se adoptarán las medidas oportunas para la observancia de las reglas tradicionales judías, relativas a inhumaciones, sepulturas

y ritos funerarios, que se realizarán con intervención de la Comunidad judía local? (artigo 2.6 da Lei 25/1992, do 10 de novembro) e que ?Se adoptarán las medidas oportunas para la observancia de las reglas tradicionales islámicas, relativas a inhumaciones, sepulturas

y ritos funerarios que se realizarán con intervención de la Comunidad Islámica local? (artigo 2.5 da Lei 26/1992, do 10 de novembro).

No eido concreto que nos ocupa, ha de entenderse que o compromiso de adopción das medidas oportunas para a observancia das

regras tradicionais de determinadas confesións relixiosas relativas a inhumacións debe cumprirse dentro do necesario equilibrio

entre o respecto a tales regras e a protección fronte aos riscos para a saúde pública que a observancia desas regras leva

consigo.

Xunto ao anterior, procede recordar que, de modo xeral, entre dos principios aos que, conforme os artigos 129 da LPAC e 37.a)

da Lei 14/2013, do 26 de decembro, de racionalización do sector público autonómico, ha de axustarse toda iniciativa normativa

é o de proporcionalidade. Este principio, segundo o número 3 do artigo 129 da LPAC, impón a esixencia de que a iniciativa

normativa de que se trate conteña ?la regulación imprescindible para atender la necesidad a cubrir con la norma, tras constatar que no existen otras medidas

menos restrictivas de derechos, o que impongan menos obligaciones a los destinatarios?.

E, no eido específico da saúde pública, conforme o artigo 3.c) da Lei 33/2011, do 4 de outubro, un dos principios xerais de

acción na saúde pública, é o de pertinencia, conforme co cal ?Las actuaciones de salud pública atenderán a la magnitud de los problemas de salud que pretenden corregir, justificando su

necesidad de acuerdo con los criterios de proporcionalidad, eficiencia y sostenibilidad?. Na mesma liña, o artigo 27.3 da dita lei prevé que ?3. Las acciones de protección de la salud se regirán por los principios de proporcionalidad (...)?.

Sentado o anterior, o proxecto de decreto (artigo 22.1) impón con carácter xeral o emprego de féretro en toda inhumación de

cadáveres (tamén, polo tanto, os do grupo III), debendo o féretro, ademais, reunir unhas características específicas que se

detallan no artigo 21.

Cabe entender, en boa lóxica e en liña con aqueles principios, que se esas medidas se esixen con tal carácter xeral é porque

se consideran necesarias, por proporcionais, eficientes e sostibles, para a protección da saúde pública e a prevención dalgún

tipo de efecto que a inhumación de cadáveres podería provocar sobre o entorno natural e humano.

Non obstante, o número 4 do artigo 22 do proxecto de decreto, antes transcrito, permite, por razóns de confesionalidade, prescindir

da medida de uso de féretro para as inhumacións en terra de cadáveres do grupo III.

A norma incorre dese modo en incoherencia interna, pois se é necesario, polas razóns de protección de saúde e prevención antes

apuntadas, o emprego de féretro de determinadas características en toda inhumación de cadáveres, non deixa de existir esa

necesidade polo feito de que tal práctica funeraria se opoña a prescricións relixiosas dalgunhas confesións.

En consecuencia, e para salvar esa incoherencia e non desvirtuar as razóns que fundamentan a esixencia xeral de emprego de

féretro en toda inhumación de cadáveres, a regulación da excepción a tal esixencia que se recolle no número 4 do artigo 22

do proxecto de decreto debe completarse coa incorporación de medidas, alternativas ao emprego de féretro, que permitan compatibilizar

o exercicio do dereito individual de liberdade relixiosa co dereito de protección fronte aos riscos para a saúde pública.

Nótese, neste punto, que esta é precisamente a liña seguida por outras normas autonómicas como o Decreto 39/2005, do 25 de

febreiro, polo que se aproba o Regulamento polo que se regulan as prácticas de policía sanitaria mortuoria no ámbito da Comunidade

Valenciana, que, no seu artigo 50, recolle as condicións específicas ás que deben suxeitarse os enterramentos de cadáveres

directamente en terra.

Procede engadir que, no caso de que se atenda esta observación de legalidade, a incorporación no texto do proxecto dunha regulación

de medidas alternativas esixirá que se dea audiencia ás entidades representativas das confesións relixiosas destinatarias

da dita regulación.

Artigo 23

O precepto regula os supostos de exhumación de ?cadáveres, agás os dos grupos I e II, restos humanos e restos cadavéricos? que foran inhumados nun cemiterio ?para a súa reinhumación no mesmo ou distinto cemiterio, ou para a súa incineración?. Nestes casos, se esixe a presentación dunha declaración responsable previa. Só quedan exentas desta obriga, conforme o número

4 do precepto, as ?exhumacións de restos cadavéricos do grupo III , sempre que se proceda á súa inmediata reinhumación no mesmo cemiterio?.

No número 3 do artigo 23 se recolle a documentación que debe presentarse xunto coa declaración responsable. Respecto desta

esixencia, reitérase a observación de legalidade formulada ao artigo 12.

Xunto ao anterior, entre a documentación prevista no número 3 do artigo 23, se atopa o ?Xustificante do pagamento das taxas correspondente (Código da taxa 31.13.00)?. Conforme a modificación operada na Lei 6/2003, do 9 de decembro, de taxas, prezos e exaccións reguladoras da Comunidade Autónoma

de Galicia, pola Lei 7/2022, do 27 de decembro, de medidas fiscais e administrativas, aquela taxa ten como feito impoñible:

?Declaración responsable de exhumación de cadáveres, criaturas abortivas, membros procedentes de amputacións e restos cadavéricos

para reinhumación en distinto cemiterio.? Polo tanto, non se inclúe no dito feito impoñible a exhumación de todo tipo de restos humanos (conforme a definición destes

recollida no artigo 3 do proxecto de decreto) e tampouco a exhumación de cadáveres, de restos humanos e de restos cadavéricos

(neste último caso, os que non sexan do grupo III) para a súa inhumación no mesmo cemiterio nin tampouco os casos de exhumación

de cadáveres, restos humanos e restos cadavéricos para a súa incineración (supostos que, sen embargo, conforme a redacción

actual do artigo 23 do proxecto, si quedan sometidos á obriga de presentación de declaración responsable). En consecuencia,

dado o principio de reserva de lei tributaria (artigo 8 da Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria, e tamén, especificamente

respecto das taxas, o artigo 7 da Lei 6/2003, do 9 de decembro), non procede incluír nunha disposición regulamentaria a esixencia

dunha taxa en supostos diferentes dos contemplados na lei reguladora desta.

Artigo 25

No número 3 do precepto se contempla que xunto coa declaración responsable deberá presentarse o ?xustificante do pagamento da taxa correspondente (código de taxa 31.53.01)?.

Respecto da esixencia de presentación de documentación xunto coa declaración responsable reitérase a observación de legalidade

formulada ao artigo 12.

Ademais, debe terse en conta que, respecto da declaración responsable regulada no artigo 25, a Lei 6/2003, do 9 de decembro,

na súa redacción vixente (logo das modificacións introducidas pola Lei 7/2022, do 27 de decembro), contempla dúas taxas distintas:

?Declaración responsable de inicio de actividade dunha empresa funeraria, tanatorio, velorio ou crematorio? e ?Declaración responsable de modificación de datos ou de cesamento total de actividades dunha empresa funeraria, tanatorio,

velorio ou crematorio?. En consecuencia, a referencia ás taxas que se faga no precepto debe ter en conta a dita diferenciación tendo en conta o

principio de reserva de lei en materia tributaria ao que antes se aludiu.

No número 4 do precepto se prevé que determinará a imposibilidade de continuar co exercicio da actividade a inexactitude,

falsidade ou omisión, de carácter esencial, ?na documentación que sexa requirida para acreditar o cumprimento dos datos declarados? cando tal suposto non está previsto no artigo 69.4 da LPAC, polo que debe ser suprimido. En cambio, si procedería recoller

de xeito completo os supostos previstos neste precepto legal como determinantes da imposibilidade de continuar co exercicio

da actividade, e que veñen referidos, ademais de á inexactitude, falsidade ou omisión, de carácter esencial, de calquera dato

ou información que se incorpore a unha declaración responsable (que xa se recolle no artigo 25.4 do proxecto), á ?non presentación ante a Administración competente da declaración responsable ou da documentación que sexa no seu caso requirida

para acreditar o cumprimento do declarado?.

Artigo 28

Neste precepto, relativo aos crematorios, introdúcese como novidade a seguinte previsión:

?2. Nun radio de 200 metros, contados desde o foco de emisión que constitúe a cheminea do crematorio, non deberá haber zonas

residenciais, residencias da terceira idade, centros sanitarios, centros educativos, parques infantís, instalacións deportivas

ou outros edificios ou instalación con servizos de características similares. Os concellos velarán polo cumprimento deste

requisito?.

Polo tanto, o precepto recolle un requisito de distancia aplicable en todo caso aos crematorios de nova construción.

Sen embargo, respecto dos crematorios existentes á entrada en vigor da nova norma que non cumpran este requisito de distancia,

a disposición adicional segunda do proxecto esixe a presentación dun estudo de dispersión de contaminantes das emisións esperadas

no forno crematorio, utilizando modelos matemáticos recoñecidos por algún organismo internacional competente en materia de

saúde e/ou medio ambiente; a posterior emisión dun informe pola xefatura territorial da consellería competente en materia

de sanidade correspondente e a adopción de medidas correctoras (no caso de superación dos niveis de inmisión establecidos

na normativa vixente).

Cómpre engadir, ademais, que nas primeiras versións do texto, a posibilidade de presentación do estudo de dispersión de contaminantes

e de adopción de medidas correctoras se contemplaba para os crematorios de nova construción (e non só para os existentes á

entrada en vigor da nova norma) e así se recolle tamén na motivación que figura na memoria xustificativa. Para maior abastanza,

na Guía tamén se contempla o estudo de dispersión de contaminantes como alternativa no caso de que non se cumpra a distancia

de 200 metros.

Sen embargo, en versións posteriores do proxecto de decreto a alternativa consistente na presentación dun estudo de dispersión

de contaminantes quedou limitada aos crematorios existentes á entrada en vigor do decreto, sen que no expediente consten explicitadas

as razóns dese cambio.

Sentado o anterior, procede advertir de que o Tribunal Supremo se pronunciou recentemente, na sentenza do 12.7.2021, rec.

8063/2019, sobre os termos nos que a esixencia dunha determinada distancia mínima respecto de determinados usos como requisito

para o outorgamento da correspondente autorización municipal para a instalación dun crematorio é conforme a Dereito, sobre

a base do marco normativo derivado da Lei 34/2007, do 15 de novembro, de calidade do aire e protección da atmosfera; do artigo

84 bis da LBRL, e da Lei 17/2009, do 23 de novembro. Reproducimos, por ilustrativos, os principais razoamentos da dita sentenza.

Así, sinala esta sentenza que a dita autorización municipal:

?(...) puede y debe imponer las limitaciones al ejercicio de la referida actividad que resulten necesarias para la protección

de la salud humana y del medio ambiente, tomando en la debida consideración los principios de acción preventiva y de corrección

de la contaminación en la fuente misma que se establecen expresamente en la legislación básica estatal.

5) Con arreglo a ello, no cabe descartar, de entrada y con carácter general, que limitaciones como la referida al establecimiento

de una distancia mínima entre el horno crematorio y el núcleo de población más cercano puedan tener sustento legal, aunque

su imposición no se establezca imperativamente en la ley.

6) Pero, en todo caso, la posibilidad de su imposición no excluye la necesidad de efectuar la adecuada ponderación entre las

diversas medidas limitativas que pudieran resultar potencialmente idóneas para conseguir los objetivos de protección de la

salud humana y el medio ambiente a la vista de las circunstancias concurrentes.

7) Así, de entre todas las medidas limitativas teóricamente idóneas para conseguir esos objetivos, solo serán legalmente aceptables

y admisibles en cada caso aquéllas que puedan considerarse las más adecuadas y proporcionadas, por permitir alcanzar dichos

objetivos imponiendo las menores restricciones posibles a la libertad de ejercicio de la actividad económica indicada.

(?) En este sentido, por exigencia de los principios de acción preventiva y de corrección de contaminación en la fuente, será

preciso tomar en consideración las posibles medidas correctoras que, conforme a los avances tecnológicos, pudieran permitir

neutralizar o, en su caso, minorar las emisiones contaminantes en el mismo foco de emisión, a fin de poder decidir razonable

y motivadamente si tales medidas son suficientes para proteger la salud humana y el medio ambiente o si, por el contrario,

no lo son y precisan ser complementadas o, en su caso, sustituidas por otras medidas más restrictivas, como la referida al

establecimiento de una distancia mínima a núcleo de población.

9) Consecuencia de ello es que la exigencia de distancia mínima no encuentra sustento en la ley como requisito exclusivo y

excluyente, aisladamente contemplado, para conseguir el objetivo de proteger la salud humana y el medio ambiente; o, dicho

de otro modo, esa exigencia no puede imponerse sin tomar en consideración la posible existencia de circunstancias técnicas

que puedan permitir un control de las emisiones contaminantes que resulte menos restrictivo para el ejercicio de la actividad.

Y ello porque puede resultar ilógica y absurda la imposición de una distancia mínima cuando los avances técnicos permitan

controlar en origen la potencial contaminación (?).

10) No cabe apreciar que la mera imposición de un requisito de distancia mínima a lugares habitados suponga, en sí misma,

una vulneración del principio de no discriminación, pues no cabe deducir de la Ordenanza que ese requisito no fuera exigible,

en principio, a todo solicitante de licencia de horno crematorio, con independencia de su nacionalidad, o de la ubicación

del establecimiento o de su domicilio social.

Ahora bien, esta medida limitativa -como, en general, cualquier otra que pudiera establecerse al respecto- debe ser aplicada

de forma no discriminatoria, esto es, de modo que no dé lugar a desigualdades de trato no justificadas entre quienes ejerzan

la actividad y quienes pretendan acceder a dicho ejercicio (?)?.

En atención a estas consideracións, na sentenza se establece a seguinte doutrina:

?1. La distancia a núcleos poblados, establecida en el artículo 52.3 de la Ordenanza General de Protección de Medio Ambiente

de Madrid de 1985, puede ser considerada un requisito con sustento legal para obtener autorización para instalar hornos crematorios

cuando esté justificada por razón de la protección de la salud y del medio ambiente, pero solo cuando otros requisitos o medidas

limitativas menos restrictivos (como el control de emisiones en la fuente de origen) sean insuficientes, por sí solos, para

garantizar la protección de la salud humana y del medio ambiente.

2. La aplicación de esta medida limitativa debe realizarse de forma no discriminatoria, esto es, de modo que no dé lugar a

desigualdades de trato no justificadas entre quienes ejerzan la actividad y quienes pretendan acceder a dicho ejercicio?.

E conclúe no caso concreto examinado que:

?basta la simple lectura del referido informe para constatar que, en este caso, la interpretación y aplicación que la Administración

ha efectuado del artículo 52.3 de la Ordenanza no se ha ajustado a la doctrina que hemos establecido en esta sentencia, dado

que, al no haber efectuado ponderación alguna entre las diferentes medidas que potencialmente pudieran ser idóneas para garantizar

la adecuada protección de la salud de las personas y del medio ambiente, a fin de elegir, de entre ellas, la que fuera menos

restrictiva para la libertad de ejercicio de la actividad económica en cuestión, no ha podido alcanzar -motivada y razonablemente-

la conclusión de que la imposición de ese requisito de distancia mínima era el "instrumento más adecuado" para conseguir el

objetivo de proteger la salud humana y el medio ambiente?.

A aplicación desta doutrina xurisprudencial neste caso impón a esixencia de matizar o alcance do requisito de distancia mínima

(previsto como requisito excluínte no número 2 do artigo 38 do proxecto). Así, ha de garantirse que o dito requisito só se

aplicará como requisito excluínte se, previa ponderación en cada caso concreto doutras medidas potencialmente idóneas para

garantir a adecuada protección da saúde das persoas e do medio ambiente, resulta o instrumento máis axeitado para a dita protección,

debendo preverse tamén no texto do proxecto os trámites e as cautelas necesarias que haxan de observarse para valorar a suficiencia

ou non das medidas alternativas. Para rematar, na regulación e aplicación desta materia deberá velarse porque non se impoña

unha diferenza de tratamento non xustificada entre os crematorios xa existentes e os de nova construción.

Artigo 31

No número 3 do artigo 31, respecto da obriga de achegar determinada documentación xunto coa declaración responsable así como

no que atinxe á referencia á taxa, reitéranse as observacións de legalidade formuladas ao artigo 25.

Artigo 35

No número 2 do precepto se prevé que arredor do solo destinado á construción dun novo cemiterio debe existir un perímetro

de 50 metros totalmente libre de construcións (agás os edificios e instalacións de carácter relixioso ou os destinados a servizos

funerarios regulados no decreto), medidos a partires do peche exterior do cemiterio. Non obstante, no número 3 se recolle

a posibilidade de que os concellos, ?motivadamente?, poidan establecer un perímetro maior ?en función das circunstancias e características de patrimonio cultural, urbanísticas e de desenvolvemento no seu ámbito territorial?, ou, no caso de cemiterios ?xa autorizados?, que os concellos poidan ?excepcional e motivadamente? permitir a súa ampliación sen que se cumpra o requisito do perímetro de 50 metros.

Ademais, este requisito do perímetro de 50 metros tampouco se esixe para os cemiterios existentes á entrada en vigor do decreto

que se sometan ao procedemento de regularización (conforme o disposto no artigo 43.3 do proxecto).

Respecto desta regulación proxectada debe advertirse de que, en relación coa esixencia, como requisito excluínte para o outorgamento

da correspondente autorización municipal para a construción dun cemiterio, dun perímetro mínimo libre de construcións (en

concreto, do esixido no artigo 50 do Decreto 2263/1974, do 20 de xullo), o Tribunal Supremo declarou recentemente, na sentenza

do 28.11.2022, rec. 577/2022 , que: ?la literalidad del precepto al que se refiere el auto de admisión -el artículo 50 del Decreto 2263/1974- ha quedado superada

por la evolución normativa posterior y, más concretamente, por las previsiones de la mencionada Ley 34/2007 (norma básica

estatal que, además, es posterior y de mayor rango), debiendo interpretarse aquel precepto a la luz de las consideraciones

expresadas en nuestra STS nº. 1.001/2021, de 12 de julio? (sentenza esta última a cuxo contido xa nos referimos neste ditame, en concreto, na observación de legalidade formulada ao

artigo 28 do proxecto de decreto).

De acordo co exposto, debería matizarse a redacción da esixencia do requisito de perímetro de modo que o dito requisito só

se aplique como requisito excluínte se, previa ponderación en cada caso concreto doutras medidas potencialmente idóneas para

garantir a adecuada protección da saúde das persoas e do medio ambiente, resulta o instrumento máis axeitado para a dita protección,

debendo preverse tamén no texto do proxecto os trámites e as cautelas necesarias que haxan de observarse para valorar a suficiencia

ou non das medidas alternativas.

Artigo 38

Na letra f) do número 2 faise referencia á esixencia de autorización da consellería competente en materia de patrimonio cultural

?para os proxectos de construción de novos cemiterios, ampliación dos existentes e regularizados no caso de afectaren bens

protexidos do inventario xeral do patrimonio cultural de Galicia e os seus contornos?.

Ha de notarse que a disposición adicional segunda da Lei 5/2016, do 4 de maio, do patrimonio cultural de Galicia, preveu a

desaparición do Inventario Xeral do Patrimonio Cultural de Galicia regulado na anterior Lei 8/1995, do 30 de outubro, e que

todos os bens que figuraban no dito inventario no momento da entrada en vigor daquela lei -excepto os que tiveran a consideración

de bens de interese cultural- se incorporasen ao Catálogo do Patrimonio Cultural de Galicia e pasasen a ter a consideración

de bens catalogados, quedando sometidos ao mesmo réxime xurídico de protección aplicable a estes bens.

Polo tanto, actualmente non existe o inventario ao que se refire o proxecto de decreto e no actual Catálogo do Patrimonio

Cultural de Galicia só figuran os bens catalogados, pero non os bens de interese cultural. Ademais, a Lei 5/2016, do 4 de

maio, contempla medidas de protección respecto de ambas categorías de bens, así como dos seus contornos de protección e zonas

de amortecemento; medidas que poden consistir na emisión de informe ou na autorización da consellería competente en materia

de patrimonio cultural, segundo o caso, conforme a regulación contida no título II da dita lei.

En consecuencia, a redacción daquel inciso da letra f) do número 2 do artigo 38 do proxecto de decreto debe acomodarse ao

réxime xurídico actualmente vixente en materia de protección do patrimonio cultural, por exemplo, prevendo que o que se esixa

sexa: ?Autorización ou informe da consellería competente en materia de patrimonio cultural, cando sexa preceptivo conforme á normativa

vixente nesta materia?. O anterior enténdese sen prexuízo de indicar que outra alternativa consistiría na supresión daquel inciso, pois a esixencia

de cumprimento dos requisitos impostos pola normativa en materia de patrimonio cultural quedaría xa incluída na cláusula xeral

contida na letra h) do número 2 do artigo 38.

Artigo 45

No número 1 do precepto se prevé a posibilidade de utilizar follas en soporte informático, que terán que ser dilixenciadas

pola persoa titular da xefatura territorial da consellería competente en materia de sanidade ?en substitución dos libros oficiais de rexistro citados no artigo anterior?. E, respecto do dilixenciado destas follas, no número 2 do artigo se indica que a solicitude ha de axustarse ao modelo do

anexo VI achegando con ela ?as follas cumprimentas do libro oficial de rexistro e o xustificante do pagamento das taxas (Código da taxa 30.01.00?)?.

O precepto incorre así nunha contradición interna pois do número 1 se desprende que as follas é algo distinto dos libros oficiais

de rexistro regulados no artigo 44 mentres que no número 2 se alude a estamos ante follas ?do libro oficial de rexistro?. É necesario que quede claro no texto este extremo ao tratarse dunha cuestión con incidencia directa no principio de reserva

de lei tributaria toda vez que, conforme o anexo I da Lei 6/2003, do 9 de decembro, a taxa indicada no número 2 do artigo

45 vén referida estritamente ao ?dilixenciado de libros?.

Artigo 47

Respecto da previsión relativa á presentación de documentación complementaria xunto coas declaracións responsables, reitérase

o indicado na observación de legalidade ao artigo 12.

Artigo 51

Conforme reiterada doutrina constitucional (por todas, SSTC núm. 42/1987, do 7 de abril; núm. 69/1989, do 20 de abril; núm.

341/1993, do 18 de novembro; núm. 22/1990, do 15 de febreiro; núm. 61/1990, do 29 de marzo, ou as máis recentes núm. 104/2009,

do 4 de maio; núm. 144/2011, do 26 de setembro, ou a núm. 10/2015, do 2 de febreiro, e as que nelas se citan), o principio

de legalidade en materia punitiva previsto no artigo 25.1 da Constitución española tradúcese na imperiosa esixencia de predeterminación

legal das condutas ilícitas (delitos ou infraccións administrativas) e das penas ou sancións correspondentes. Este principio

opera de maneira restritiva no eido penal, mentres que en materia de potestade sancionadora administrativa admítese unha certa

flexibilización de xeito que a norma legal pode ser auxiliada por normas de carácter regulamentario sempre que na lei estean

suficientemente determinados os elementos esenciais da conduta antixurídica e a natureza e os límites da sanción a impoñer.

Estas esixencias do principio de legalidade sancionadora e dos contornos da posible colaboración regulamentaria recóllense

actualmente no artigo 27 da Lei 40/2015, do 1 de outubro, do réxime xurídico do sector público, que, ao regular o principio

de tipicidade en materia sancionadora, dispón no seu número 3:

?3. Las disposiciones reglamentarias de desarrollo podrán introducir especificaciones o graduaciones al cuadro de las infracciones

o sanciones establecidas legalmente que, sin constituir nuevas infracciones o sanciones, ni alterar la naturaleza o límites

de las que la Ley contempla, contribuyan a la más correcta identificación de las conductas o a la más precisa determinación

de las sanciones correspondientes?.

Trasladando as anteriores consideracións a este caso, o inciso ?cando o dito incumprimento teña incidencia escasa ou non teña transcendencia directa na saúde da poboación?, contido na letra e) do número 3 do artigo 51, e o inciso ?cando teña incidencia escasa ou non teña transcendencia directa na saúde da poboación?, contido nas letras f), g), h) e i) do mesmo número 3, deben substituírse por ?se as repercusións producidas tiveron unha incidencia escasa ou sen transcendencia directa na saúde da poboación, e sempre

que o dito incumprimento non estea tipificado como infracción grave ou moi grave?, co fin de respectar a dicción do artigo 41 bis.m) da Lei 8/2008, do 10 de xullo.

Artigo 54

Por unha banda, o inciso ?infraccións tipificadas neste decreto? que se recolle nos números 1 e 3 do precepto non respecta as esixencias impostas polo principio de legalidade sancionadora

antes expostas, pois, conforme a elas, o regulamento non pode tipificar infraccións, senón só introducir especificacións ou

gradacións ao cadro das infraccións establecidas legalmente.

Por outra banda, en relación coas infraccións enumeradas no artigo 51 do proxecto de decreto, no artigo 54 só se recoñece

potestade sancionadora aos concellos respecto das referidas á ?denegación de apoio, auxilio ou colaboración ás autoridades sanitarias e aos seus axentes, así como a resistencia ou a obstrución

fronte ás autoridades sanitarias ou aos seus axentes, cando as infraccións se cometan en relación coas autoridades sanitarias

locais, cos seus axentes ou coa policía local?.

Ha de partirse de que no artigo 51 do proxecto de decreto se recollen especificacións das infraccións previstas no artigo

41 bis, letra m); no artigo 42 bis, letras a), c), f), h) e m), e no artigo 43 bis, letras a), d) e g), da Lei 8/2008, do

10 de xullo.

En relación con estas infraccións, o artigo 45 bis da Lei 8/2008, do 10 de xullo, prevé, nos seus números 1 e 2:

?1. Correspóndelles aos concellos a competencia para incoar, instruír e resolver os expedientes sancionadores polas seguintes

infraccións en saúde pública tipificadas nesta lei:

(...) b) As infraccións leves previstas nas alíneas m) e n) do artigo 41 bis, cando as ditas infraccións afecten as áreas

de responsabilidade mínima sobre as cales exercen competencias de control sanitario.

c) As infraccións graves previstas nas alíneas a), b) e f) do artigo 42 bis, cando as infraccións se cometan en relación coas

autoridades sanitarias locais, cos seus axentes ou coa policía local.

d) As infraccións graves da alínea c) do artigo 42 bis, cando se refiran a condutas respecto das cales, na súa cualificación

como infracción leve, lles corresponda exercer a potestade sancionadora aos concellos conforme as alíneas anteriores.

e) As infraccións graves previstas nas alíneas g), h), k) e l) do artigo 42 bis, cando as ditas infraccións afecten as áreas

de responsabilidade mínima sobre as cales exercen competencias de control sanitario.

(...)

g) A infracción grave prevista na alínea m) do artigo 42 bis, cando se refira a infraccións leves respecto das cales lles

corresponda exercer a potestade sancionadora aos concellos conforme o indicado neste número 1.

h) As infraccións moi graves previstas nas alíneas a), e) e f) do artigo 43 bis, cando afecten as áreas de responsabilidade

mínima sobre as cales exercen competencias de control sanitario.

i) As infraccións moi graves da alínea d) do artigo 43 bis, cando se refiran a condutas respecto das cales, na súa cualificación

como infracción grave, lles corresponda exercer a potestade sancionadora aos concellos conforme os puntos anteriores.

j) A infracción moi grave prevista na alínea g) do artigo 43 bis, cando se refira a infraccións graves respecto das cales

lles corresponda exercer a potestade sancionadora aos concellos conforme o indicado neste número 1.

2. Correspóndelle á Administración autonómica a competencia para incoar, instruír e resolver os expedientes sancionadores

polas infraccións en saúde pública tipificadas nesta lei distintas das enumeradas no número 1?.

Polo tanto, respecto da maioría dos tipos infractores que son obxecto de especificación no artigo 51 do proxecto, a potestade

sancionadora legalmente corresponderá aos concellos no caso de que as condutas correspondentes afecten ás áreas de responsabilidade

mínima respecto das cales aqueles exercen competencias de control sanitario.

Tal e como se indicou na consideración terceira deste ditame, o artigo 42.3. e) da Lei 14/1986, do 25 de abril, e, no mesmo

sentido, o artigo 80.3.f) da Lei 8/2008, do 10 de xullo, prevén, entre as responsabilidades mínimas en relación ao obrigado

cumprimento das normas e plans sanitarios que corresponden aos concellos (sen prexuízo das competencias das demais administracións

públicas), as relativas ao control sanitario dos cemiterios e policía sanitaria mortuoria.

Sentado o anterior, tanto a memoria xustificativa como a parte expositiva do proxecto de decreto salientan a intervención

municipal na materia que é obxecto de regulación e tal intervención, en efecto, está presente ao longo do texto (e non soamente

no que atinxe ao labor inspector).

O anterior determina que, na liña do xa advertido no informe da Asesoría Xurídica Xeral, sexa necesario que no proxecto de

decreto que nos ocupa se deslinden coa precisión necesaria que requisitos, obrigas ou prohibicións establecidas nel se incardinan

dentro das responsabilidades mínimas dos concellos relativas ao control sanitario dos cemiterios e policía sanitaria mortuoria.

E, en función desa delimitación, deberá configurarse a potestade sancionadora local de xeito acorde coas previsións do artigo

45 bis da Lei 8/2008, do 10 de xullo.

Disposición transitoria segunda

A finalidade da disposición é a de prever a aplicación, aos procedementos relativos ao outorgamento de licenzas ou autorizacións

que se atopen en tramitación no momento da entrada en vigor da nova norma, da normativa vixente no momento no que se presentou

a correspondente solicitude, con posibilidade, non obstante, de que as persoas interesadas poidan optar por desistir da solicitude

e acollerse ao novo réxime xurídico. En todo caso, trátase dunha disposición destinada a regular o tránsito da regulación

previa en materia de sanidade mortuoria á nova regulación que na mesma materia recolle o proxecto de decreto que nos ocupa.

Se ben esta previsión segue a liña da contida na disposición transitoria primeira da Lei 9/2013, do 19 de decembro, do emprendemento

e da competitividade económica de Galicia, non é unha previsión que entre dentro do ámbito de aplicación daquela disposición

transitoria, polo que debe suprimirse o inciso inicial ?De conformidade co previsto na disposición transitoria primeira da Lei 9/2013, do 19 de decembro, de emprendemento e competitividade

económica de Galicia?.

Anexo II

Respecto da esixencia de presentar determinada documentación xunto coa declaración responsable, reitérase a observación de

legalidade formulada ao artigo 12.

Anexo IV

Respecto da esixencia de presentar determinada documentación xunto coa declaración responsable e da referencia ao xustificante

de pagamento da taxa 31.13.00, reitéranse as observacións de legalidade formuladas ao artigo 23.

Anexo V

Respecto da esixencia de presentar determinada documentación xunto coa declaración responsable e da referencia ao xustificante

de pagamento da taxa, reitéranse as observacións de legalidade formuladas ao artigo 25.

Anexo VI

Respecto da referencia ao xustificante de pagamento da taxa, reitérase a observación de legalidade formulada ao artigo 45

na medida que este precepto prevé que se empregue o formulario do anexo VI para solicitar o dilixenciado que regula.

Quinta.- Observación de mellora.

Observacións de carácter xeral

Procede comezar efectuando as seguintes observacións de carácter xeral á regulación proxectada, sen prexuízo das que, de xeito

particular, se farán posteriormente tanto á parte expositiva como á parte dispositiva do texto:

a) Debe revisarse o texto co fin de corrixir erratas e velar por un emprego correcto das maiúsculas e minúsculas e dos signos

de puntuación así como pola utilización dunha linguaxe non sexista.

b) Dado o carácter técnico da materia que nos ocupa, é especialmente importante velar polo rigor e a precisión, non só na

elaboración do cadro de definicións que contén o artigo 3 do proxecto de decreto, senón tamén na necesidade de que os termos

e as definicións recollidas nel se teñan en conta ao longo do texto.

Ademais, o conxunto do texto debe gardar a necesaria coherencia interna cando aluda á mesma materia.

Advírtese en especial sobre a necesidade de atender a estas observacións en relación co emprego dos termos ?cadáver?, ?restos cadavéricos?, ?restos humanos? e ?restos óseos? ao longo do texto.

c) En varios lugares do texto figura a expresión ?representante legal?, a cal debería ser substituída por ?persoa representante? pois a representación pode ser legal ou voluntaria.

d) Respecto da referencia á ?xefatura territorial correspondente? que se recolle en varios preceptos, debería precisarse en todos os casos (e non só en algúns) o criterio territorial de

determinación da competencia co fin de evitar dúbidas na aplicación da norma en relación con este extremo.

e) As expresións ?entidade titular? e ?entidades titulares? deberían ser substituídas por ?persoa ou entidade titular? e ?persoas ou entidades titulares? , respectivamente, en todos aqueles casos nos que a titularidade pode corresponder, non só a persoas xurídicas e/ou entidades

sen personalidade xurídica, senón tamén a persoas físicas. Isto mesmo debería facerse respecto das expresións ?entidade prestadora?, ?entidades prestadoras? e ?entidade propietaria?, tamén empregadas no texto.

f) Nas divisións internas dos preceptos non debe utilizarse sangrado (directriz 35*).

* As recomendacións de técnica normativa que se recollen neste ditame axústanse ao indicado nas Directrices de técnica normativa,

aprobadas polo acordo do Consello da Xunta do 30.10.2014, e publicadas no DOG núm. 219, do 14 de novembro.

Parte expositiva

Dada a extensión da parte expositiva, recoméndase a súa división en partes, identificadas con números romanos centrados no

texto, conforme prevé a directriz 17 (por exemplo: unha primeira parte relativa ao fundamento competencial e normativo; unha

segunda parte, sobre as razóns da aprobación da nova norma e sobre as principais modificacións que implica respecto da regulación

actual,; unha terceira parte sobre a estrutura da norma, e unha última parte referida á adecuación da norma aos principios

de boa regulación e aos principais trámites seguidos na súa elaboración).

No parágrafo segundo, as referencias ás previsións da Lei 14/1986, do 25 de abril, debería ir acompañadas da cita dos preceptos

correspondentes e, ademais, tales referencias deben respectar a dicción literal deses preceptos.

No parágrafo terceiro debe corrixirse o título da LBRL pois é ?reguladora das bases do réxime local?. Ademais, sistematicamente a referencia ao artigo 25 desta lei debería recollerse no parágrafo décimo, ao ser o referido

especificamente ás competencias locais na materia que nos ocupa.

No parágrafo cuarto debería recollerse a referencia expresa ao artigo 49.e) da Lei 8/2008, do 10 de xullo, ao ser o precepto

a cuxo contido se está aludindo.

Recoméndase substituír o inciso inicial do parágrafo sexto polo seguinte: ?Nos últimos anos de vixencia deste decreto, a súa aplicación (?)?.

No seguinte parágrafo, onde di ?con esta modificación? debería dicir ?con esta nova norma na materia? ou expresión similar, toda vez que non nos atopamos ante unha norma modificativa do Decreto 151/2014, do 20 de novembro,

senón ante un novo decreto que derrogará a este.

No parágrafo oitavo onde di ?contemplará? debe dicir ?contempla? e onde di ?a regulación aquí proxectada? debe dicir ?a nova regulación? ou similar. No mesmo parágrafo ?española? debe levar minúscula inicial (directriz 62).

No parágrafo noveno debe suprimirse o inciso ?que se propón?.

Ao final do parágrafo décimo, en lugar de ?sendo así que a Lei 8/2008, do 10 de xullo, especifica no seu artigo 80.3.f) que os municipios? debería indicarse ?e, conforme os artigos 42.3.e) da Lei 14/1986, do 25 de abril, e 80.3.f) da Lei 8/2008, do 10 de xullo, os municipios?.

Co fin de evitar a reiteración do inciso ?Por outra banda? (xa empregado no parágrafo oitavo), proponse a súa supresión ao comezo do parágrafo décimo primeiro. Neste mesmo parágrafo

deben recollerse correctamente as denominacións ?a Comisión de Saúde Pública do Consello Interterritorial do Sistema Nacional de Saúde? (esta corrección debe facerse tamén no antepenúltimo parágrafo da parte expositiva) e ?Guía de consenso sobre sanidade mortuoria?.

No que atinxe ao parágrafo décimo segundo, na referencia á clasificación sanitaria dos cadáveres, debe suprimirse o inciso

?pola causa de defunción?. No mesmo parágrafo, a última oración, relativa aos tempos mínimos, debería formar parte dun parágrafo independente pois

neste extremo non se seguen estritamente as determinacións da Guía.

Debe corrixirse a redacción do parágrafo décimo terceiro pois propiamente o procedemento de regularización segue a ser un

procedemento excepcional, especial ou extraordinario fronte ao procedemento ordinario. O anterior enténdese sen prexuízo de

que, por tratarse dun procedemento ao que poderán acollerse ?numerosos cemiterios?, por razóns sistemáticas no novo decreto non se regule esta materia nunha disposición adicional, senón que se opta por recoller

a regulación no propio articulado. Para rematar con este parágrafo, remitímonos ás observación ao artigo 43 en relación coa

necesidade de deixar claro, tamén na parte expositiva, o alcance da ?regularización? tendo en conta os termos xenéricos do inciso ?non teñen cumprimentados os trámites administrativos esixidos pola normativa sectorial de aplicación?.

Debe mellorarse a redacción do parágrafo décimo cuarto. Unha posible redacción sería:

?E, respecto do enterramento en lugares especiais, se suprime a esixencia de autorización sanitaria e se prevé que a construción

de novos lugares especiais de enterramento estará sometida a licenza do concello no que estean situados?.

No que atinxe á descrición da estrutura da disposición que se recolle na parte expositiva, procede advertir de que, no caso

de atender ás observacións formuladas neste ditame, deberá velarse porque esa descrición garde a necesaria correspondencia

coa redacción final que teña a parte dispositiva.

Xunto ao anterior, na referencia ao contido do capítulo VIII, o termo ?capítulo? debe levar minúscula inicial (directriz 99) e na descrición do contido da sección primeira deste capítulo debe aludirse aos

lugares especiais de enterramento, ademais de aos cemiterios.

Na referencia ao capítulo XII, onde di ?Administración sanitaria? debe precisarse ?Administración sanitaria autonómica?.

Na descrición do contido das disposicións adicionais debe precisarse máis o inciso ?doutras construcións? (pois a distancia de 200 metros á que se alude non vén referida a todo tipo de construción) e debe suprimirse o inciso ?a información básica sobre protección de datos persoais? (pois esta materia non se regula nas disposicións adicionais do proxecto).

E, en relación co contido dos anexos, en lugar de ?modelos normalizados para? debería aludirse a ?modelos normalizados de?. Ademais, a referencia a tales modelos debe ser completa (así, falta a referencia a crematorio na alusión á declaración responsable

de inicio de actividade e falta a referencia a restos humanos na referencia á declaración responsable para exhumación).

Artigo 1

No número 1 non procede referirse á creación do censo de empresas e establecementos funerarios de Galicia como un obxecto

da norma diferenciado da regulación da sanidade mortuoria. Debería, pois, suprimirse neste número o inciso ?e a creación do censo de empresas e establecementos funerarios de Galicia? e, no seu lugar, recoller a referencia a este extremo na enumeración contida no número 2 do precepto.

Na letra a) do número 2 as prácticas sanitarias veñen referidas a ?cadáveres, restos cadavéricos e restos humanos?, mentres que na letra x) do artigo 3 o concepto que se recolle é de prácticas sanitarias ?sobre cadáveres ou restos cadavéricos? e no capítulo IV, regulador destas prácticas, se alude só a ?cadáveres? (ao igual que no artigo 2.1). O texto do proxecto, debe, en consecuencia, ser corrixido co fin de gardar a necesaria coherencia

interna.

Isto mesmo cabe indicar respecto da letra b) do número 2 do artigo 1, que se refire a ?cadáveres, restos cadavéricos e restos humanos? cando noutros lugares do texto se alude ao transporte, á inhumación e á exhumación tamén de restos óseos, así como ao transporte

e á inhumación de cinzas.

O número 3 do precepto debería ser suprimido toda vez que xa no número 2 se recolle unha referencia xeral á materia obxecto

de regulación e porque, ademais, a enumeración contida no número 3 non é completa. Cabe advertir, para maior abastanza, que,

respecto das declaracións responsables e comunicacións, non pode aludirse a un ?procedemento? pois non dan inicio a ningún procedemento administrativo. E, respecto da solicitude de dilixenciado de libros de rexistro,

o procedemento non sería ?procedemento de solicitude? senón o procedemento para o dilixenciado dos ditos libros de rexistro; procedemento que se inicia por solicitude.

Artigo 2

Sistematicamente o precepto podería situarse no capítulo XI, relativo ao réxime sancionador. De seguir esta observación, o

título dese capítulo XI debería ser: ?Inspección e réxime sancionador?.

Polo demais, reitérase o indicado na observación ao artigo 1.2.a) respecto da necesidade de que o texto do proxecto gañe en

precisión e uniformidade respecto do obxecto das prácticas sanitarias.

Artigo 3

Xunto á observación xeral formulada anteriormente en relación coa esixencia de rigor e precisión, non só na elaboración do

cadro de definicións que contén o artigo 3, senón tamén na necesidade de que os termos e as definicións recollidas nel se

teñan en conta ao longo do texto, cabe engadir de xeito máis concreto o seguinte.

Na letra e) procede advertir de que, de acordo coa definición de cinceiro contida na letra f) (como ?depósito para cinzas ou restos óseos?), semella que nos cemiterios poderá haber depósito non só de cinzas, senón tamén de restos óseos. Xunto ao anterior, nesta

letra e) e tamén na letra m) recoméndase substituír o inciso ?requisitos regulamentarios? pola máis completa ?requisitos esixidos pola normativa aplicable?.

Na letra i), referida á condución ordinaria, se alude ao transporte desde o domicilio mortuorio ata o destino final, non só

de cadáveres, senón tamén de criaturas abortivas ou membros procedentes de amputación. Agora ben, a definición de domicilio

mortuorio contida na letra n) só vén referida a cadáveres polo que, ou ben se amplía a definición de domicilio mortuorio para

que abranga tamén os supostos de criaturas abortivas ou membros procedentes de amputación, ou ben, na definición de condución

ordinaria, debe aludirse, como alternativa ao domicilio mortuorio, ao lugar do aborto ou da amputación (como se fai na definición

de condución ordinaria actualmente contida no artigo 3.7 do Decreto 151/2014, do 20 de novembro).

Na letra k) se define a conservación transitoria como ?métodos que atrasan os fenómenos de putrefacción mediante a aplicación de substancias químicas ou a redución da temperatura? (concepto amplo contido na Guía). Sen embargo, no capítulo IV do proxecto o concepto que se emprega de conservación transitoria

é máis restritivo, pois só se considera como tal unha técnica de preservación mediante a aplicación de métodos químicos (sen

incluír os supostos de refrixeración e conxelación, consistentes na redución da temperatura corporal). Resulta, pois, necesario,

que o texto do proxecto de decreto garde a necesaria coherencia interna respecto do significado da expresión ?conservación transitoria?.

Na letra l), referida á conxelación, só se alude a ?cadáver?. Procede remitirse ao indicado na observación ao artigo 1.2.a) respecto da necesaria coherencia interna do texto respecto

do obxecto das prácticas sanitarias.

Na letra n) recoméndase ponderar que se aluda de modo máis xeral a ?lugar de residencia? que ao concepto máis estrito de ?lugar de residencia habitual?.

As definicións de empresa funeraria e de servizos funerarios (contidas nas letras o) e e2), respectivamente) deben gardar

plena coherencia.

A definición de féretro recollida na letra s) non semella plenamente coherente coas previsións que, respecto das caixas de

restos, conteñen os artigos 13.5 e 21.2.d) do proxecto.

Na definición de incineración contida na letra t) debería aludirse tamén a restos óseos, por coherencia coa definición de

cinzas recollida na letra g).

Advírtese que na definición de inhumación da letra u) non se alude a restos óseos nin a cinzas, cando si se fai ao definir

o cemiterio na letra e) e ao definir a sepultura na letra d2).

Respecto da definición de prácticas sanitarias contida na letra x) remitímonos ao indicado na observación ao artigo 1.2.a)

do proxecto respecto da necesidade de uniformidade no que atinxe ao seu obxecto. E tamén debería existir plena coherencia

na relación de excepcións que conteñen o artigo 1.2.a) e o artigo 3.x).

Na letra z), referida á refrixeración, só se alude a ?cadáver? o que, de novo, non garda coherencia co indicado no artigo 1.2.a) respecto do obxecto das prácticas sanitarias.

No que atinxe á definición de restos cadavéricos contida na letra a2), por unha banda, debe corrixirse a remisión final ao

?punto 3 deste artigo? pois o artigo 3 carece dun número 3. Semella que a remisión correcta é á letra c), referida á definición de cadáver. Por

outra banda, e conectado co anterior, se, como parece, a definición de restos cadavéricos se configura como a intermedia entre

o concepto de cadáver e o de resto óseo, estímase que resulta máis clara a definición de restos cadavéricos que contén a Guía,

que non alude á finalización dos fenómenos de putrefacción senón á finalización dos fenómenos de destrución dos tecidos brandos

sen que se teña completado a esqueletización (pois o primeiro determina que xa non sexa un cadáver e isto último será o que

determine a consideración como restos óseos). Así, proponse a seguinte definición para restos cadavéricos: ?o que queda do corpo humano unha vez transcorridos os cinco anos seguintes á morte e xa acabados os fenómenos de destrución

dos tecidos brandos sen completarse totalmente a esqueletización?.

Nas definicións das letras g2), h2) e i2) debe verificarse se procede aludir ou non só a cadáveres.

Tendo en conta a definición de lugar de etapa intermedia que contén a letra v), semella que nas definicións de tanatorio e

de velorio contidas nas letras j2) e o2), respectivamente, onde di ?lugar de etapa? debería dicir ?lugar de etapa intermedia?.

Na letra l2), no primeiro parágrafo faise referencia ao traslado de cadáveres e restos humanos destinados a fins científicos

e de ensino. Cabe advertir de que o artigo 5.2 do proxecto tamén contempla que poidan destinarse a eses fins restos cadavéricos.

No segundo parágrafo da mesma letra, se inclúe dentro do concepto de traslado o trasporte de cadáveres exhumados dentro do

ámbito territorial da Comunidade Autónoma galega. Tamén neste caso debería valorarse se debe aludirse só a cadáveres ou incluír

tamén outros supostos, pois o concepto de exhumación recollido no artigo 3 non se limita aos cadáveres.

Artigo 4

O precepto regula a clasificación sanitaria ?dos cadáveres?, debendo entenderse por tales estritamente os definidos no artigo 3.c). Sen embargo, noutros lugares do texto esta clasificación

vén referida tamén a determinados restos (así, por exemplo, nos artigos 5.2 ou 23.4 do proxecto) e tamén na Guía a clasificación

é aplicable non só a cadáveres, senón tamén a restos humanos e restos cadavéricos. Debe, pois, unificarse o tratamento deste

extremo no texto e, no caso de non limitar a clasificación sanitaria aos cadáveres, deberá adaptarse a este cambio o título

do capítulo III e o título do artigo 4.

Recoméndase precisar máis o inciso final da letra b) do número 1 nos seguintes termos: ?o que dispoña a normativa e a autoridade competente en materia de seguridade nuclear?.

Por coherencia interna da enumeración, na letra c) do número 1 debería suprimirse o verbo ?Comprende?.

Suxírese que no número 2 do precepto se engada o inciso final ?que adoptará as medidas oportunas?.

Artigo 5

Debería ponderarse se, como fai a Guía, procede regular tamén o destino final de restos óseos e cinzas. En tal caso, deberá

completarse o título do artigo e do capítulo para recoller unha referencia completa á materia regulada neles.

Nas letras a) e b) do número 1 en lugar de ?lugar autorizado? debe aludirse a ?lugar habilitado?, tendo en conta o réxime de intervención administrativa previsto no precepto.

No número 2 onde di ?disposicións legais vixentes? recoméndase substituílo por ?disposicións normativas aplicables? e en lugar de ?parágrafo precedente? debe dicir ?número anterior?.

Capítulo IV

Como observacións xerais ao contido deste capítulo procede reiterar o sinalado antes respecto da necesidade de regular de

maneira uniforme no proxecto cal pode ser o obxecto das prácticas sanitarias (isto é, se só os cadáveres ou tamén determinados

restos) e procede tamén remitirse ao indicado na observación ao artigo 3 respecto da necesidade de empregar un concepto uniforme

de conservación transitoria ao longo do texto.

Xunto ao anterior, no capítulo deben empregarse con rigor os termos ?prácticas?, ?técnicas? e ?métodos?.

Artigo 6

Por razóns sistemáticas, a previsión do número 2 debería situarse no artigo 5.

Artigo 8

No número 4 onde di ?do apartado a) do artigo 7, conservación transitoria e embalsamamento? debería indicarse ?da letra a) do artigo 7?.

Na letra b) do mesmo número 4 propiamente a cualificación profesional é ?Tanatopraxia?.

Polo demais, no que atinxe á esixencia de determinadas titulacións ou cualificacións para a realización de técnicas de preservación

química, a referencia non só a títulos concretos senón tamén, de xeito máis xeral, a unha cualificación profesional permite

entender, en principio e coas limitacións á nosa análise derivadas do carácter técnico da materia, que o que se pretende é

garantir unha determinada capacidade profesional, de acordo coa doutrina xurisprudencial que vén afirmar que, fronte ao principio

de exclusividade e monopolio competencial (isto é, de monopolios profesionais en razón exclusiva do título ostentado) debe

prevalecer o de liberdade con idoneidade (isto é, atender á posesión dun nivel de coñecementos técnicos suficientes). Non

obstante o anterior, debe recollerse no expediente unha xustificación da esixencia desa capacidade profesional en atención

a unha razón imperiosa de interese xeral e a súa proporcionalidade, co fin de cumprir co disposto no artigo 5 da LGUM (sobre

a aplicación deste precepto nos casos de reservas competenciais pode citarse a recente STS do 14.3.2022, rec. 2470/2019, e

as que nela se citan).

Para rematar co número 4, na referencia ao Real decreto 140/2011, do 4 de febreiro, o termo ?decreto? debe levar minúscula inicial (directriz 99).

Nos números 6 e 7 recoméndase substituír o termo ?lexislación? polo máis amplo ?normativa?.

Por coherencia co concepto definido no artigo 3.d) do proxecto, no número 9 en lugar de ?cadáveres que sexan obxecto de dilixencias ou actuacións xudiciais? debería indicarse ?cadáveres con medidas xudiciais?.

No número 10 debería indicarse o dies a quo do cómputo do prazo de 21 días.

Procede advertir, por último, de que no precepto non se recolle un período máximo de permanencia no caso de conservación transitoria.

Artigo 9

En relación co suposto previsto na letra c) do número 1 debería ponderarse se só pretende aludirse aos supostos de transporte

que entran no concepto de ?traslado? (conforme o artigo 3 do proxecto), ou tamén a outros, pois neste último caso non debe empregarse aquel termo.

No inciso final da letra e) do número 1 debe precisarse ?desde a hora do falecemento.?

En relación co número 3, debería corrixirse a redacción do inciso ?sobre os cales exista un procedemento xudicial aberto?. Se baixo esta expresión pretenden englobarse en xeral os supostos recollidos na definición de ?cadáveres con medidas xudiciais? debe empregarse esta última expresión.

En relación co mesmo número 3, procede clarexar as razóns polas que, no caso de traslados dos cadáveres previstos neste número,

o embalsamamento se configura como potestativo pese a que se trata dos mesmos traslados respecto dos que o número 1 do precepto

configura o embalsamamento como preceptivo.

Por último, en lugar do inciso ?ou para o disposto no artigo 8.9? resulta máis claro recoller unha oración independente do seguinte tenor: ?Tamén poderán ser embalsamados os cadáveres con medidas xudiciais no suposto previsto no artigo 8.9?.

Artigo 10

En relación co inciso ?por método químico? contido no primeiro parágrafo, reitérase o sinalado antes respecto da necesidade de dar un mesmo alcance á expresión ?conservación transitoria? en todo o proxecto.

Na letra b) debería substituírse ?regulamentación? por ?normativa?.

En relación coa letra c), procede advertir que, tal e como está redactada esta letra e a letra e) do número 1 do artigo 9,

quedaría sen contemplar o suposto no que o prazo de exposición nun lugar público sexa de 48 horas. Tal omisión pode evitarse

substituíndo a expresión ?nun prazo inferior a 48 horas? por ?ata un máximo de 48 horas?, tal e como fai a Guía. Nótese, ademais, que tal cambio é necesario tamén para que a previsión da letra c) garde coherencia

co disposto no artigo 12.1.b).

Na mesma letra c) se alude a que o cadáver sexa ?velado ou exposto nun lugar público? cando a diferenza entre vela e exposición non se contempla nin no artigo 9.1.e) nin no artigo 12, polo que procede clarexar

este extremo de modo que o texto garde a necesaria coherencia interna.

Artigo 12

Por razóns sistemáticas este precepto debería ir situado nun capítulo diferente do relativo ás prácticas sanitarias, pois

propiamente non regula esta materia e, conforme a directriz 25, os capítulos dunha disposición deben ter un contido materialmente

homoxéneo.

En lugar de repetir en varios apartados do número 1 que ha de tratarse dun cadáver do grupo III, debería recollerse neste

número 1, como primeira condición a cumprir, a consistente en: ?Ha de tratarse dun cadáver do grupo III?.

Para rematar con este precepto, na liña do xa indicado no informe da Asesoría Xurídica Xeral, recoméndase ponderar se resulta

necesaria a inclusión de certos requisitos que haxan de cumprir os lugares públicos aos que se refire este precepto de modo

que se garanta unha exposición do cadáver coas debidas garantías desde a perspectiva da protección da saúde pública.

Capítulo V

O título do capítulo debe recoller unha referencia, concisa pero completa, á materia regulada nel. Neste sentido, non procede

que só se aluda a ?cadáveres? cando as previsións do capítulo non só veñen referidas a eles. Suxírese, neste sentido, que no título se faga referencia

en xeral a ?Transporte, inhumación, exhumación, reinhumación e incineración?.

Estritamente conectado co anterior, reitérase a observación xeral sobre a necesidade de que neste capítulo se empreguen con

rigor e precisión e tamén de xeito coherente co cadro de definicións do artigo 3 os termos ?cadáveres?, ?restos cadavéricos?, ?restos humanos?, ?restos óseos? e ?cinzas?.

Artigo 13

No título do artigo tamén debe aludirse a cinzas, pois nel se regula o transporte destas (directriz 31).

A excepción de traslado de cadáveres dos grupos I e II que contén o número 2 está formulada en termos demasiado xenéricos,

polo que se recomenda completar a redacción co fin de que gañe en concreción respecto das condicións que poden amparar a excepción

e tamén do modo no que ha de darse coñecemento á consellería competente en materia de sanidade.

O mesmo cabe indicar en relación coa referencia xeral a ?circunstancias excepcionais? que contén o número 4.

En relación co número 6, como se advertiu antes, o traslado internacional de cadáveres é materia de competencia exclusiva

do Estado polo que procede suprimir o disposto neste número ou simplemente recoller unha remisión ás ?normas e aos convenios ou acordos de aplicación?, sen maiores precisións.

No número 8 onde di ?están suxeitas? debe dicir ?está suxeito?. E tamén debe corrixirse o inciso final do número 9 nos seguintes termos: ?e deberán ser utilizadas exclusivamente para este fin?.

Artigo 14

Na letra b) do número 1 en lugar de ?departamentos? recoméndase aludir a ?órganos?. E na letra c) do mesmo número 1 en lugar de ?normas que rexan nos convenios internacionais e que esixan as compañías? debería aludirse a ?normas e convenios aplicables e conforme ao esixido polas compañías?.

No número 2 faise referencia á condución ordinaria de restos óseos. Cabe advertir, non obstante, que na definición de condución

ordinaria que contén o artigo 3 non se alude a que esta poida vir referida a restos óseos entendendo por estes os definidos

no mesmo artigo. Reitérase, pois, a observación sobre a necesidade de coherencia interna do texto.

Artigo 15

No precepto emprégase o termo ?féretro? en singular, o que determina que a redacción proxectada quede limitada aos vehículos funerarios de uso individual, omitindo

a posibilidade de furgóns funerarios aos que se si se refire a Guía. Debe, pois, clarexarse este extremo de modo que quede

claro o réxime aplicable aos furgóns.

Artigo 17

No número 1 alúdese a ?criaturas abortivas ou membros procedentes de amputacións?, polo tanto, non a todos os supostos incluídos dentro da definición de ?restos humanos? que contén o artigo 3. En cambio, no modelo de comunicación contido no anexo III faise referencia de xeito máis xeral a

?restos humanos?. Debe, pois, garantirse a necesaria coherencia entre o disposto no artigo 17 e no anexo III.

No inciso final do número 1 debe suprimirse ?do presente decreto? (directriz 59).

Artigo 18

Dado que o termo ?traslado? ten un significado preciso conforme o cadro de definicións do artigo 3, debería substituírse este termo por ?condución? ou outra expresión similar.

Artigo 19

A previsión do número 3 debe gañar en precisión respecto dos termos da autorización a que se refire (particularmente que autoridade

debe autorizar e cales son as condicións a ter en conta para a dita autorización).

Artigo 20

O título e a redacción do precepto deben gardar a necesaria coherencia interna pois nuns casos se alude só a inhumación e

noutros en cambios a inhumación e incineración. Ademais, a expresión ?autoridade sanitaria? debería gañar en concreción.

Artigo 21

Na letra h) do número 2 se regula a urna de cinzas. Procede sinalar que a expresión empregada no artigo 3 para definir este

recipiente funerario é o de urna cineraria, polo que debería empregarse unha soa expresión para a designación do mesmo recipiente

ao longo do texto. Xunto ao anterior, procede ponderar se cabe aludir tamén a cinzas procedentes de restos óseos tendo en

conta a definición de crematorio contida no artigo 3.

Artigo 22

Tanto na redacción do título do artigo 22 como na da súa parte dispositiva ha de terse en conta que, conforme o artigo 21,

os féretros son un tipo de recipiente funerario, polo que non cabe aludir a aqueles como algo diferente destes.

No número 1 do artigo 22 debería recollerse a precisión final ?de acordo co disposto neste decreto?.

No número 2 do artigo 22 onde di ?nesas mesmas condicións? debería substituírse por ?nos mesmos termos previstos no parágrafo anterior? e ?prohibido? debe ir en feminino.

Artigo 23

O precepto se refire a exhumación de cadáveres, restos humanos e restos cadavéricos cando na definición de exhumación do artigo

3 esta última tamén vén referida a restos óseos. Reitérase, pois, a necesidade de que o texto garde a necesaria coherencia

interna. O anterior enténdese sen prexuízo de advertir de que, no caso de incluír os restos óseos, debe terse en conta que

a taxa 31.13.00 á que se refire o precepto non contempla dentro do feito impoñible o suposto de exhumación de restos óseos

polo que sería predicable a mesma observación de legalidade formulada na consideración anterior en relación con esta taxa.

No número 1 debe precisarse que se trata da exhumación de cadáveres, restos humanos e restos cadavéricos ?inhumados nun cemiterio? pois só así pode entenderse o inciso de que a exhumación realizarase ?no mesmo ou distinto cemiterio?. No mesmo número 1 o inciso ?no tempo estritamente necesario para estes efectos? debería gañar en precisión.

No inciso inicial do número 2 debería precisarse: ?A exhumación de cadáveres, restos humanos e restos cadavéricos prevista no número anterior (?)?.

Procede mellorar a redacción do inciso inicial do número 4 nos seguintes termos: ?Non será esixible a presentación de declaración responsable no caso de exhumacións (?)?.

Tamén debería mellorarse a redacción da letra a) do número 5. Así, o inciso ?que deberá ser substituído se se atopa en mal estado? debería conformar unha oración independente da anterior coa seguinte redacción: ?O féretro empregado na inhumación deberá ser substituído se se atopase en mal estado?.

E a redacción da letra b) do número 5 debería ser: ?Para o traslado fóra da Comunidade Autónoma de Galicia de cadáveres exhumados deberá utilizarse féretro de traslado?.

A previsión da letra d) do número 5 resulta de difícil comprensión, en particular, que é o que se quere indicar coa remisión

ás ?mesmas condicións que se se tratase dun cadáver inhumado?. Nótese, neste sentido, que no artigo 3.c) se recolle, dentro do concepto de cadáver, o corpo humano se, transcorridos 5 anos

desde a morte, non terminaron os fenómenos de destrución dos tecidos brandos, polo que, de acordo con esta definición, semella

que no suposto previsto no artigo 23.5.d) estariamos ante un cadáver inhumado polo que aquela remisión sería innecesaria.

Na mesma letra d) advírtese de que no inciso ?a súa posterior reinhumación? non se comprende a quen vai referido o posesivo ?súa?.

Artigo 24

No número 1 non se comprende a razón pola que non se recolle tamén a excepción de que se aplicara a técnica de preservación

consistente na refrixeración.

Artigo 25

No número 1 debe precisarse que a obriga de presentación de declaración responsable se impón ?antes do inicio da actividade na Comunidade Autónoma de Galicia?.

Procede corrixir a redacción do número 2 nos seguintes termos ou similares:

?As empresas que se atopen legalmente establecidas noutro lugar do territorio nacional non terán a obriga de presentar a declaración

responsable, agás que teñan algún establecemento en Galicia. Neste último caso deberán presentar unha declaración responsable

por cada establecemento que teñan en Galicia conforme o modelo previsto no anexo V?.

Esta proposta enténdese sen prexuízo de que se recomende o deseño dun formulario específico (en lugar do xeral do anexo V)

para o caso de declaración responsable referida á apertura de establecemento por unha persoa legalmente establecida noutro

lugar do territorio nacional, de xeito que neste caso quede claro que a dita declaración se refire en exclusiva aos requisitos

do establecemento como impón o artigo 7.3 da Lei 17/2009, do 23 de novembro.

No inciso final do número 3 onde di ?comunicación? debe dicir ?declaración responsable?.

Artigo 26

No número 1 debería clarexarse a diferenza que pretende establecerse ao distinguir entre ?establecementos? e ?infraestruturas físicas?. Nótese, neste sentido, que no artigo 25.2 do proxecto só se emprega o termo establecemento.

A previsión do número 2, relativa ás actividades que poden desenvolver as empresas funerarias, non garda plena correspondencia

coas definicións de empresa funeraria e de servizos funerarios contidas no artigo 3. Debe, pois, garantirse a dita correspondencia.

Sección 2ª do capítulo VI

Ademais do indicado na observación de legalidade ao artigo 28 respecto do requisito da distancia de 200 metros previsto no

seu número 2, os restantes requisitos esixidos aos crematorios nesta sección deben ir acompañados da incorporación no expediente

da debida xustificación da súa necesidade e proporcionalidade.

Artigo 28

No número 1 onde di ?normas municipais de planeamento urbanístico? recoméndase que diga ?normas de planeamento urbanístico?.

No inciso final do número 3 debe suprimirse o inciso ?deste decreto? (directriz 59).

Artigo 29

No primeiro parágrafo do número 1 onde di ?outras normativas aplicables? debería dicir ?outra normativa aplicable?.

No mesmo parágrafo se alude a que ?todo crematorio ou ampliación doutro existente? ha de contar coas instalacións que se relacionan no número 1. Nunha primeira aproximación e pese á súa imprecisión, aquel

inciso parece implicar que esas instalacións serán esixibles aos crematorios de nova construción en todo caso e, respecto

dos crematorios existentes á entrada en vigor do novo decreto, soamente aos que sexan obxecto de ampliación. De ser efectivamente

así, isto non garda coherencia co previsto na disposición transitoria primeira do proxecto, que, no seu número 2, dispón que

os crematorios existentes á entrada en vigor do decreto deberán axustarse ao disposto nel no prazo de dous anos, sen maiores

precisións. Debe, polo tanto, clarexarse e regularse de modo uniforme no texto este extremo.

Debe corrixirse a redacción do número 2 porque falta o suxeito e o verbo.

Artigo 31

Na medida na que se trata de expedientes distintos, no título do precepto e no inciso inicial do número 1 debe colocarse a

preposición ?de? antes de ?modificación?. Xunto ao anterior, debería precisarse o que ha de entenderse por modificación dun crematorio para os efectos deste precepto.

En relación co inciso ?Os ditos expedientes contarán coa seguinte documentación:?, contida no número 2, tal e como xa indicamos no noso ditame previo CCG 661/2014 respecto de expresión similar, o dito inciso

carece da necesaria precisión. No seu lugar podería indicarse que o expediente iniciarase mediante instancia e recoller a

documentación que ha de xuntarse a esta. Ademais, semella que neste número 2 se mestura a documentación que ha de presentarse

xunto coa instancia con aquela outra que deberá solicitarse durante a tramitación do expediente. De ser efectivamente así,

debe clarexarse a redacción do precepto, diferenciando con claridade unha e outra documentación.

Xunto ao anterior, e no que atinxe á concreta redacción do número 2, cabe engadir o seguinte.

Na letra c) debe corrixirse a data da Lei 34/2007 pois a data correcta é ?15 de novembro?. Na mesma letra, en relación coa referencia a esta lei, e dado que estamos ante unha cuestión técnica, debe clarexarse no

expediente se, no caso dos crematorios, é de aplicación ou non o sinalado na disposición adicional segunda daquela lei, pois

en tal caso, deberá estarse ao sinalado nesta disposición adicional, en lugar de ao disposto nos artigos 13 e 14 da Lei 34/2007,

do 15 de decembro.

Na letra d) onde di ?nas alíneas b) e c) do presente artigo? debería dicir ?nas letras b) e c) deste número?.

Na medida na que o título do artigo 31 é ?expedientes de nova construción e modificación de crematorios?; expedientes que, segundo o sinalado no número 1 do precepto, se instruirán e resolverán polo concello correspondente, a

previsión do número 3 debería integrar un precepto diferenciado relativo á declaración responsable previa ao inicio da actividade.

Ademais, no número 3 deben engadirse as precisións ?as persoas titulares de crematorios situados na Comunidade Autónoma de Galicia (?) antes do inicio da actividade de crematorio

(?)?.

Artigo 32

O termo ?adscrito?, que se emprega no número 1, para referirse a un instrumento de información non resulta axeitado. No seu lugar podería aludirse

a ?baixo a dependencia? ou similar. Ademais, no mesmo número debería engadirse o inciso final ?da Administración autonómica?.

No número 2 carece de sentido o inciso ?teñan a razón social no ámbito territorial da Comunidade Autónoma de Galicia? pois a razón social non se refire ao domicilio senón á denominación dunha entidade. Ao anterior se une que no proxecto non

se esixe que as empresas funerarias nin as persoas titulares de tanatorios, velorios ou crematorios sexan necesariamente sociedades.

E, ademais, respecto das empresas funerarias, pode suceder que operen na Comunidade Autónoma galega pero que non teñan o seu

domicilio nela.

En suma, na medida na que, segundo se desprende da regulación proxectada, as empresas funerarias, os tanatorios, os velorios

e os crematorios que van figurar no censo son aqueles respecto dos que se presentarán as declaracións responsables reguladas

nos artigos 25 e 31 do proxecto, propiamente o que procede indicar no número 2 é o seguinte:

?2. No censo inscribiranse as empresas funerarias obrigadas á presentación de declaración responsable conforme o disposto

neste decreto así como os tanatorios, velorios e crematorios situados no territorio da Comunidade Autónoma de Galicia.

A inscrición practicarase de oficio logo da presentación da correspondente declaración responsable?.

No número 3 debe empregarse unha terminoloxía uniforme, evitando aludir nuns casos a partes e noutras a bloques.

En relación coa referencia ao domicilio da entidade, que contén a letra c) no número 3, procede reiterar que non é esixible

que a empresa funeraria ou a persoa titular do tanatorio, velorio ou crematorio teñan o seu domicilio na Comunidade Autónoma

de Galicia. En consecuencia, procede corrixir o disposto na dita letra.

No número 4 procede suprimir o inciso inicial ?Para estes efectos? pois non garda a necesaria coherencia. No mesmo número onde di ?razón social? debe indicarse ?denominación ou razón social? pois, como se advertiu antes, non é esixible que esteamos ante sociedades.

No número 5 debe precisarse: ?A información sinalada no número anterior (?)?.

En relación coas referencias normativas contidas no número 6, por unha banda, onde di ?réxime xurídico das administracións públicas? debería dicir ?réxime xurídico do sector público? (isto mesmo debe facerse no número 7). Por outra banda, a salvidade contida no número 6 sobre a normativa de protección de

datos debería incluír tamén a referencia ao Regulamento xeral de protección de datos (ao ser norma comunitaria de aplicación

directa) ou ben procedería indicar, de modo máis xeral: ?dentro do necesario respecto á normativa en materia de protección de datos de carácter persoal?.

Artigo 34

Suxírese que no inciso final se alude en xeral a ?na normativa sanitaria e na restante normativa de aplicación?.

Artigo 36

No primeiro parágrafo debería ponderarse se, respecto dos cemiterios existentes, xunto ao termo ?autorizado? debería aludirse tamén a ?regularizado? (como se fai no artigo 38.1 do proxecto).

A definición de osario xeral da letra a) deste precepto e a contida no artigo 3 do proxecto deberían ser plenamente coincidentes.

No inciso final da letra b) debería precisarse ?ou contar cun xestor autorizado para a eliminación dos ditos residuos?.

Artigo 37

As enumeracións internas do precepto deben axustarse ao indicado na directriz 34.

En lugar de aludir a ?As novas sepulturas? o que debería indicarse é ?As sepulturas? e introducir unha disposición transitoria no proxecto na que se clarexe que non será de aplicación o disposto no artigo 37

ás sepulturas existentes á entrada en vigor do decreto.

No precepto, relativo ás sepulturas, se recollen os cinceiros, cando estes non se inclúen no concepto de sepultura que contén

o artigo 3 do proxecto. Reitérase a necesidade de plena coherencia do texto.

Artigo 38

Dado que se trata de expedientes distintos, no título do precepto debe precisarse ?e de ampliación?.

Respecto da expresión ?contarán coa seguinte documentación?, que se utiliza no número 2, reitérase o indicado na observación que se fai ao emprego desta expresión no artigo 31.2 do proxecto.

Na letra a) do número 2, onde di ?de acordo polo órgano competente? debería dicir ?do acordo adoptado polo órgano competente?.

No número 3º da letra b) do número 2 debe clarexarse a quen vai referido o pronome ?ela? no inciso ?para ela?.

Na letra g) do número 2 o inciso ?alíneas b), c) e d) do presente artigo? debe substituírse por ?letras b), c) e d) deste número?.

No número 3, non se comprende a esixencia de que sexa o concello o que teña que delimitar o perímetro do cemiterio no caso

de que se trate dun cemiterio privado.

Artigo 39

O título do precepto debe ir en cursiva (directriz 32).

Respecto da expresión ?contarán coa seguinte documentación?, recollida no número 2, reitérase o indicado respecto desta expresión nas observacións ao artigo 31.2.

Na letra e) do número 2 onde di ?na liña b) do presente artigo? debe dicir ?na letra b) deste número?.

No número 3 se recolle unha remisión ao réxime en materia de exhumación en cemiterio, sen ningunha outra precisión. Agora

ben, o réxime previsto no artigo 23 do proxecto para a exhumación está deseñado en exclusiva para o caso de cadáveres ou restos

que estean inhumados nun cemiterio e que sexan exhumados para a súa reinhumación no mesmo ou distinto cemiterio ou para a

súa incineración. En consecuencia, é necesario que se recollan as necesarias adaptacións do réxime previsto naquel precepto

para o caso de exhumación nun lugar especial de enterramento, non abondando coa mera remisión.

Sección 2ª do capítulo VII

O título da sección debe reflectir fielmente a materia regulada nela polo que debería ser: ?Suspensión de enterramentos, ruína de sepulturas e clausura de cemiterios?.

Artigo 40

Semella que o precepto se refire á suspensión de enterramentos ?en cemiterios? pero, dado que non son os únicos lugares habilitados para a práctica de enterramentos (pénsese nos lugares especiais de enterramento)

é necesario que se engada esa precisión tanto no título do precepto como no número 1 do artigo. Ademais, só así poderá saberse

a que veñen referidos os posesivos ?seu? e ?súa? que se empregan nas letras a) e b) do número 1, respectivamente.

Debería ponderarse que a regra relativa ao sentido do informe da xefatura territorial, no caso de que o dito informe non sexa

emitido en prazo, se recolla non só neste precepto, senón nos restantes artigos do proxecto nos que se prevé a emisión de

informe polo dito órgano.

Artigo 41

No título do precepto debería engadirse a precisión final ?de sepulturas?.

No número 2 en lugar de ?por solicitude de parte? recoméndase indicar ?por instancia de calquera persoa interesada? (co fin de seguir a dicción do artigo 141.1 da Lei 2/2016, do 10 de febreiro, do solo de Galicia).

Dado que, segundo o sinalado no número 5 do precepto, a consecuencia da declaración de ruína é o derrubamento das sepulturas

non pode desbotarse o suposto de que poida existir unha afectación a bens do patrimonio cultural que esixa de autorización

da consellería competente en materia de patrimonio cultural conforme o réxime previsto na Lei 5/2016, do 4 de maio, polo que

no número 2 do precepto debe terse en conta esta eventualidade.

No número 3 debe concretarse o inciso inicial ?O concello farallo saber á entidade propietaria e ao público cunha antelación de tres meses?. En particular, debe precisarse que é o que debe darse a coñecer polo concello e cal é o dies a quo do prazo de tres meses. Ademais, debe terse en conta que se, conforme o número 2 do precepto, a persoa propietaria do cemiterio

e as persoas titulares de dereitos sobre as sepulturas afectadas serán parte interesada no expediente de declaración de ruína,

necesariamente han de ter coñecemento da existencia do expediente, ha de dárselles audiencia e han de coñecer a resolución

final do procedemento, debendo a estes efectos practicárselles unha notificación persoal (a notificación edictal só será admisible

como substitutiva da persoal nos termos previstos na LPAC).

A maior abastanza, se o que se pretende neste número 3 é prever a esixencia dun trámite de información pública no seo do procedemento

de declaración de ruína (trámite que é distinto e non substitutivo do trámite de audiencia ás persoas interesadas) deberá

expresarse así.

A previsión de reinhumación nun osario xeral contida no número 4 debería terse en conta na definición de osario xeral que

se recolle nos artigos 3 e 36.a) do proxecto, na medida na que pode que non sempre esteamos, nos casos previstos no artigo

41, ante a reinhumación de restos cadavéricos.

Conectado co anterior, no precepto non debería aludirse só á ?exhumación dos cadáveres? pois pode que se trate de restos humanos, restos cadavéricos, restos óseos ou cinzas.

No número 5 debe precisarse a que titular se refire, se ao do cemiterio ou ao da sepultura. E o inciso final debe corrixirse

nos seguintes termos: ?o concello procederá á execución forzosa conforme o previsto na Lei 2/2016, do 10 de febreiro.?

Artigo 42

No número 1 do precepto se alude a que, con carácter previo ao inicio do expediente de clausura dun cemiterio, debe acordarse

polo concello a suspensión de enterramentos. Tal e como está redactado o precepto, se se pon en relación co artigo 40.1, en

calquera caso de suspensión de enterramentos previstos nese precepto debe seguir a clausura e, ademais, a clausura só podería

acordarse de darse algún dos supostos do artigo 40.1 para a suspensión de enterramentos. Se non é iso o que se pretende, senón

que o perseguido é configurar un suposto diferente de suspensión de enterramentos, é necesario que no artigo 40.1 do proxecto

se contemple como suposto diferenciado de suspensión de enterramentos o caso de clausura do cemiterio.

Estritamente conectado co anterior, debe clarexarse se, no caso de suspensión de enterramentos previsto neste artigo 42, han

de seguirse os trámites do artigo 40 para acordar a dita suspensión.

En relación co número 2 advírtese de que ás persoas interesadas que sexan coñecidas e identificables ha de darse un trámite

de audiencia que non é equivalente nin intercambiable polo de información pública.

Dado o carácter vinculante do informe previsto no número 3, debería precisarse que ese informe limitarase a aspectos estritamente

sanitarios.

Procede clarexar o alcance do número 5 en varios extremos. Se a clausura do cemiterio determinará en todo caso a retirada

dos restos debe determinarse así (debe terse en conta, ademais, que poden ser cadáveres, segundo a definición do artigo 3,

non só restos). Ademais, xunto á inhumación debería falarse de ?reinhumación?. Xunto ao anterior, advírtese que tamén neste caso o concepto de osario xeral semella máis amplo que o previsto nos artigos

3 e 36.a) do proxecto, pois pode que non esteamos en todo caso ante restos cadavéricos. E, ademais, debería precisarse a quen

pretende aludirse co inciso ?entidade propietaria? e clarexar se nestes casos a exhumación suxeitarase aos requisitos previstos no artigo 23 (de ser así, debería recollerse

unha remisión expresa a este precepto).

Artigo 43

Debe clarexarse o alcance da ?regularización? que recolle o precepto. Así, mentres que os termos da actual disposición adicional primeira do Decreto 151/2014, do 20 de

novembro, son claros respecto de que se trata dunha regularización exclusivamente a efectos sanitarios (tal e como entendeu

a STSXG do 18.9.2020, rec. 4262/2019), a redacción proxectada para o artigo 43 non permite chegar á mesma conclusión, especialmente

cando no número 1 se alude en xeral a cemiterios que ?non teñan regularizada a súa situación administrativa? e no número 4 se alude a recabar ?informes urbanísticos previstos na normativa aplicable? e o informe en materia de patrimonio cultural. O anterior reviste interese pois, de ser só unha regularización desde a perspectiva

sanitaria, os trámites a seguir deberían ser exclusivamente os relativos a aspectos sanitarios. De ter, en cambio, un carácter

máis xeral, non cabería limitar a regulación só a aspectos sanitarios, de patrimonio cultural e urbanístico cando, segundo

o caso, poderían verse afectados outros ámbitos sectoriais. A delimitación clara do obxecto da regularización é, pois, necesaria

tanto para que unha correcta e completa tramitación do expediente polos concellos como para posibilitar o coñecemento por

parte das persoas interesadas do alcance real da resolución municipal de regularización.

Capítulo X

No título do capítulo en lugar de ?Rexistros? debe aludirse a ?Libros oficiais de rexistro?.

Artigo 44

No número 3 non procede aludir só a ?establecemento? pois o precepto se refire tamén a empresas funerarias e a cemiterios. Pola mesma razón, o termo ?servizo? que se emprega no número 5 non é comprensivo de todos os supostos os que pretende aludirse.

Artigo 45

No número 1 o inciso ?ao rematar o exercicio correspondente? debería ir situado despois da referencia á esixencia de dilixenciado, pois aquel inciso indica o momento no que ha de producirse

este.

Xunto á observación de legalidade formulada ao número 2 deste precepto, cabe engadir que, no caso de que as follas en soporte

informático substitúan ao libro oficial de rexistro, segundo o indicado no número 1, non procede que, para solicitar o dilixenciado

das follas, se prevea o emprego do mesmo formulario que o previsto para o dilixenciado de libros, pois o dito formulario,

contido no anexo VI do proxecto, é soamente o relativo á solicitude correspondente ao procedemento de ?Dilixenciado de libros?, non ao procedemento de dilixenciado das follas en soporte informático.

Artigo 46

No número 2 non se recolle de modo completo a enumeración de persoas obrigadas a relacionarse electronicamente coa Administración

conforme os artigos 14 da LPAC e artigo 10 da Lei 4/2019, do 17 de xullo, de Administración dixital de Galicia (en diante,

LEDIXGA) (pénsese, en particular, respecto da norma que nos ocupa, no caso de persoas traballadoras autónomas). En consecuencia,

procede dar nova redacción ao número 2 nos seguintes termos: ?A presentación electrónica será obrigatoria para as persoas que estean obrigadas a relacionarse electronicamente coa Administración

conforme á normativa aplicable?.

Artigo 47

Na medida na que só nos casos de solicitude se iniciará un procedemento administrativo, no título do artigo debería suprimirse

o inciso ?necesaria para a tramitación do procedementos?.

Artigo 48

No inciso inicial non é correcta a indicación ?Para a tramitación deste procedemento?. No seu lugar debería indicarse, por exemplo: ?En relación coas declaracións responsables, solicitudes e comunicacións previstas neste decreto (?)?.

No primeiro parágrafo do número 2 debe corrixirse a redacción co fin de evitar a reiteración do termo ?correspondente?. Ademais, ha de terse en conta que, no caso de oposición da persoa interesada á consulta de datos, propiamente o que ha

de achegar esta é ?unha copia dos documentos? (tal e como se indica nos formularios recollidos nos anexos do proxecto, seguindo o indicado no artigo 28.3 da LPAC), non

o documento orixinal.

Pola mesma razón, no inciso final do número 3 debería aludirse á ?presentación dunha copia dos documentos correspondentes?.

Artigo 49

O precepto debe limitarse só ao suposto de solicitudes, pois só estas dan lugar ?ao inicio do expediente?.

O verbo ?permite? debería ir en futuro.

Onde di ?tamén poderán tramitarse? debe dicir ?tamén poderán realizar os trámites correspondentes?.

Artigo 50

No número 3 o termo ?lei? debe levar maiúscula inicial (directriz 99). No mesmo número debe precisarse que se está aludindo ás notificacións electrónicas

que se realicen polos órganos e entidades do sector público autonómico de Galicia (precisión necesaria neste caso tendo en

conta que no proxecto se regulan tamén procedementos a tramitar polos concellos).

Continuando co número 3, nel faise referencia, con cita do artigo 45.2 da LEDIXGA, á realización de notificacións electrónicas.

Ha de terse en conta que, con posterioridade á entrada en vigor da LEDIXGA, ditouse e entrou en vigor o Real decreto 203/2021,

do 30 de marzo, polo que se aproba o Regulamento de actuación e funcionamento do sector público por medios electrónicos. No

que aquí interesa, este regulamento desenvolveu, nos seus artigos 41 a 45 (ditados ao abeiro das competencias estatais do

artigo 149.1.18ª da Constitución española en materia de procedemento administrativo común e bases do réxime xurídico das Administracións

Públicas, conforme a disposición derradeira primeira do real decreto, agás o artigo 42.5 que é aplicable só no eido estatal),

as previsións da LPAC en materia de comunicacións e notificacións por medios electrónicos, incluídas as relativas á notificación

a través da Dirección Electrónica Habilitada única. Esta última se define no artigo 44 do citado regulamento como ?el sistema de información para la notificación electrónica cuya gestión corresponde al Ministerio de Asuntos Económicos y

Transformación Digital en colaboración con el Ministerio de Política Territorial y Función Pública? alonxado ?en la sede electrónica del PAGe de la Administración General del Estado?.

Conforme o artigo 43.1 da LPAC (e, no mesmo sentido, o artigo 42.1 do regulamento estatal citado):

?1. Las notificaciones por medios electrónicos se practicarán mediante comparecencia en la sede electrónica de la Administración

u Organismo actuante, a través de la dirección electrónica habilitada única o mediante ambos sistemas, según disponga cada

Administración u Organismo?.

Segundo a información ofrecida actualmente na sede electrónica da Xunta de Galicia (En concreto, en https://sede.xunta.gal/tramites-e-servizos/notificacions-electronicas?langId=es_ES), as persoas interesadas poden acceder ás notificacións electrónicas, ademais de mediante a comparecencia na sede electrónica,

a través da Dirección Electrónica Habilitada Única. De ser efectivamente así, debe recollerse no artigo 50 do proxecto, a

mención expresa desta posibilidade.

Xunto ao anterior, no mesmo número 3, onde di ?consten na solicitude? debería dicir ?consten no formulario correspondente? (pois han de incluírse non só as solicitudes, senón tamén as declaracións responsables e as comunicacións).

A previsión do segundo parágrafo do número 3 debería ir situada, por razóns sistemáticas, no número 2 do precepto.

En relación co número 4, na medida na que a materia regulada nel, relativa ao acceso e ao rexeitamento da notificación por

medios electrónicos, vén regulada na LPAC e desenvolvida no regulamento estatal citado, procede recoller unha remisión final

co seguinte tenor: ?nos termos previstos na normativa reguladora do procedemento administrativo común?.

Artigo 51

O número 1 do precepto limítase a reproducir o indicado no artigo 40 da Lei 8/2008, do 10 de xullo; precepto legal referido

aos criterios tidos en conta polo lexislador para cualificar as infraccións como leves, graves ou moi graves. Conforme a doutrina

do Tribunal Constitucional, o principio de legalidade en materia sancionadora esixe que a definición legal das infraccións

debe incluír, non só a tipificación, senón tamén a súa ?calificación ad hoc? , isto é, a incardinación das infraccións en moi graves, graves ou leves (SSTC 166/2012, do 1 de outubro; 10/2015, do 2

de febreiro; 150/2020, do 22 de outubro, ou 77/2022, do 15 de xuño, e as que nelas se citan). En consecuencia, procede suprimir

a previsión deste número 1. Ou, de manterse, é necesario que se faga referencia expresa ao precepto legal que se está a reproducir

(directriz 5).

Continuando co precepto, propiamente a previsión do número 2 é introdutoria dunha enumeración de condutas; enumeración que

debería formar parte do dito número 2 (coa división interna deste número acorde co sinalado na directriz 34). Outra posibilidade

sería que se recollesen en preceptos diferenciados as infraccións leves, graves e moi graves.

Xunto á referencia xeral á Lei 8/2008, do 10 de xullo, que xa contén o precepto, debería incluírse en todos os apartados (e

non só en algúns) a referencia expresa ao concreto precepto legal regulador da infracción administrativa que se está a especificar

regulamentariamente en cada caso.

E, no que atinxe á concreta redacción dos números 3, 4 e 5, cabe engadir o seguinte.

Respecto das infraccións leves do número 3:

a) Na letra a) advírtese que só se alude ao incumprimento da obriga de comunicar os ?traslados de cadáveres?, cando o artigo 17 do proxecto impón esa obriga tamén respecto dos traslados de criaturas abortivas, membros procedentes

de amputacións e restos cadavéricos. Na mesma letra, onde di ?Consellería de Sanidade? debería dicir ?consellería competente en materia de sanidade? (directriz 72).

b) Na letra b) se alude a ?rexistros establecidos nos artigos 44 e 45?. Respecto deste inciso cómpre remitirse o indicado nas observacións ao artigo 45 sobre a necesidade de clarexar a natureza

das follas en soporte informático reguladas nese artigo e a súa relación ou non cos libros oficiais de rexistro regulados

no artigo 44. Ademais, advírtese de que no artigo 44 non se regulan ?rexistros? senón ?libros oficiais de rexistro?. Por último, semella que en lugar de ?mantemento? destes libros convén referirse a ?levanza? ou expresión similar.

c) Sistematicamente a previsión da letra d) debería figurar en último lugar na enumeración de infraccións leves. Ademais,

nela debería precisarse ?O incumprimento dos demais (?)?.

d) Na letra e) debe suprimirse ?recollidas? por reiterativo respecto do termo ?establecidas? que xa se emprega previamente.

e) Na letra f) semella que debería aludirse a ?inhumación? en lugar de a ?enterramento?, co fin de manter unha terminoloxía uniforme.

f) Na letra g) onde di ?sen a previa declaración responsable correspondente? recoméndase substituílo por ?sen a previa presentación da declaración responsable regulada no artigo 12?.

g) Na letra h) debería engadirse a precisión ?do establecido neste decreto?. Ademais, procede advertir de que nesta letra se alude só á exhumación de cadáveres e de restos cadavéricos, cando noutros

lugares do texto a exhumación tamén vén referida a restos humanos e restos óseos.

h) E na letra i) só se alude á condución e traslado de cadáveres, cando o artigo 14 do proxecto tamén prevé medios de transporte

específicos para a condución e traslado de restos humanos e de restos cadavéricos.

Respecto das infraccións graves do número 4:

a) Sistematicamente a previsión da letra a) debería figurar en último lugar na enumeración de infraccións graves. Ademais,

nela debería precisarse ?O incumprimento dos demais (?)? e onde di ?cando poidan producir (?) sempre que non sexan constitutivas? debería dicir ?cando este incumprimento poida producir (?) sempre que non sexa constitutivo?.

b) Na letra b) se alude a ?libros oficiais de rexistro establecidos nos artigos 44 e 45?. Respecto deste inciso cómpre remitirse o indicado nas observacións ao artigo 45 sobre a necesidade de clarexar a natureza

das follas en soporte informático reguladas nese artigo e a súa relación ou non cos libros oficiais de rexistro regulados

no artigo 44. Ademais, na mesma letra b) onde di ?non sexan constitutivas? debería dicir ?non sexa constitutivo? co fin de gardar a necesaria correspondencia gramatical.

c) Na letra c) debería clarexarse o alcance da remisión aos artigos 30 e 31 do proxecto pois non é claro neses casos ao incumprimento

de que requisitos se está aludindo. Ademais, o adverbio ?respectivamente? debería ir situado despois da referencia aos crematorios e antes de ?crematorios? debe colocarse a conxunción ?e?. No inciso final onde di ?non sexan constitutivas? debería dicir ?non sexa constitutivo? co fin de gardar a necesaria correspondencia gramatical.

d) Na letra d) debería suprimirse a referencia aos crematorios, pois o incumprimento dos requisitos establecidos no decreto

respecto deles xa se recolle na letra anterior (isto é, na letra

c) do número 4 do precepto). No inciso final onde di ?non sexan constitutivas? debería dicir ?non sexa constitutivo? co fin de gardar a necesaria correspondencia gramatical.

e) Na letra e) debe suprimirse ?recollidas? por reiterativo respecto do termo ?establecidas? que xa se emprega previamente. E o inciso final debería substituírse por ?sempre que o dito incumprimento non sexa constitutivo de infracción moi grave?.

f) Na letra f) semella que debería aludirse a ?inhumación? en lugar de a ?enterramento?, co fin de manter unha terminoloxía uniforme. E o inciso final debería substituírse por ?sempre que o dito incumprimento non sexa constitutivo de infracción moi grave?.

g) Na letra g) onde di ?sen a previa declaración responsable correspondente? recoméndase substituílo por ?sen a previa presentación da declaración responsable regulada no artigo 12?.

E o inciso final debería substituírse por ?sempre que o dito incumprimento non sexa constitutivo de infracción moi grave?.

h) Na letra h) debería engadirse a precisión ?do establecido neste decreto?. Ademais, procede advertir de que nesta letra se alude só á exhumación de cadáveres e de restos cadavéricos, cando noutros

lugares do texto a exhumación tamén vén referida a restos humanos e restos óseos. E o inciso final debería substituírse por

?sempre que o dito incumprimento non sexa constitutivo de infracción moi grave?.

i) Na letra i) só se alude á condución e traslado de cadáveres, cando o artigo 14 do proxecto tamén prevé medios de transporte

específicos para a condución e traslado de restos humanos e de restos cadavéricos. E o inciso final debería substituírse por

?sempre que o dito incumprimento non sexa constitutivo de infracción moi grave?.

Respecto das infraccións moi graves do número 5:

a) Na letra a) semella que debería aludirse a ?inhumación? en lugar de a ?enterramento?, co fin de manter unha terminoloxía uniforme. Ademais, respecto da referencia nesta letra non só a cadáveres, senón tamén

a restos humanos e restos cadavéricos, reitérase a necesidade de que o texto do proxecto debe gardar a necesaria uniformidade,

neste caso respecto do que pode ser obxecto da inhumación regulada nel.

b) Por razóns sistemáticas, a previsión da letra d) debería ir situada ao final da relación de infraccións moi graves contida

no número 5 do precepto. Ademais, propiamente o que debería preverse é: ?O incumprimento dos demais requisitos, obrigas ou prohibicións establecidas neste decreto, cando se produza un risco ou un

dano moi grave para a saúde da poboación, de conformidade co artigo 43.bis.a) da Lei 8/2008, do 10 de xullo?.

c) Por razóns de coherencia interna do texto, no número 5 do artigo 51 do proxecto debería recollerse a infracción moi grave

prevista no artigo 43bis.d) da Lei 8/2008, do 10 de xullo (por ser a correlativa á infracción grave recollida no artigo 51.4.k)

do proxecto).

Artigo 52

Debería ponderarse a supresión deste precepto que se limita a conter unha remisión a preceptos legais. De manterse, e atendida

a terminoloxía empregada e a regulación contida nos artigos 46, 46 bis e 46 ter da Lei 8/2008, do 10 de xullo, o título do

artigo 52 debería ser: ?Medidas de adopción directa polos axentes das forzas e corpos de seguridade e medidas provisionais?. E na parte dispositiva debería precisarse:

?1. Será de aplicación o disposto no artigo 46 bis da Lei 8/2008, do 10 de xullo, sobre medidas de adopción directa polos

axentes das forzas e corpos de seguridade.

2. A adopción de medidas provisionais axustarase ao previsto nos artigos 46 e 46 ter da mesma lei?.

Artigo 53

Na medida na que, como se indicou antes, non é o regulamento o que establece ex novo tipos infractores, no artigo 53 debe suprimirse o inciso ?pola comisión de accións ou omisións constitutivas de infraccións previstas neste decreto?.

Artigo 55

Neste precepto se recolle un réxime de recursos contra as resolucións dos diferentes órganos da Administración xeral da Comunidade

Autónoma actuantes en materia de policía sanitaria mortuoria que é o réxime xeral de recursos establecido na LPAC, polo que

o seu contido resulta innecesario e se aconsella a súa supresión.

Disposición adicional primeira

A previsión contida nesta disposición adicional semella ser unha reiteración do xa previsto nos artigos 4.1.b) e 13.3 do proxecto.

De ser así, debería ser suprimida.

Disposición adicional segunda

A previsión contida nesta disposición adicional debería situarse nunha transitoria (directriz 42).

Debería dividirse internamente a disposición conforme o sinalado na directriz 34. No seu defecto, debe suprimirse o número

1 situado ao comezo.

Debe eliminarse o inciso ?deste decreto? (directriz 59).

Resulta necesario clarexar o procedemento regulado nesta disposición, tanto no que atinxe a súa iniciación (pois mentres que

nesta disposición se alude a que ?o concello esixirá? -polo que semella que se iniciará de oficio-, sen embargo a redacción do número 2 da disposición transitoria primeira do

proxecto parece referirse a unha iniciación do procedemento a instancia de parte) como ao alcance da resolución final que

nel se dite e tamén ao modo de proceder no caso previsto no último parágrafo (isto é, no caso de niveis de inmisión superiores

aos establecidos na lexislación vixente, mentres non se adopten as medidas correctoras necesarias).

Disposición adicional terceira

O contido da disposición tamén é propio dunha disposición transitoria (directriz 42).

Debe corrixirse a redacción do inciso final da disposición pois semella que o necesario, para que o requisito de climatización

non sexa esixible, non é só que os vehículos estean matriculados e prestando unicamente servizos de condución ordinaria ou

de recollida na data de entrada en vigor do novo decreto, senón tamén que con posterioridade a esta data soamente presten

tales servizos.

Disposición adicional cuarta

Debe suprimirse o punto ao final do título da disposición (directriz 39).

No inciso inicial o termo ?Disposición? debe levar minúscula inicial (directriz 99).

Na medida na que, nos casos de declaración responsable e de comunicación, con elas non se inicia un procedemento administrativo,

onde di ?os modelos normalizados aplicables na tramitación dos procedementos regulados nesta disposición? debería dicir ?os modelos normalizados previstos nos anexos? ou fórmula similar.

Disposición adicional quinta

Non se comprende a referencia a autorizacións ou permisos cando o réxime aplicable actualmente é o de declaración responsable.

Respecto da referencia á ?razón social no ámbito territorial da Comunidade Autónoma de Galicia?, reitérase o indicado nas observacións ao artigo 32.

Disposición transitoria primeira

No número 1 onde di ?na actualidade? debería dicir ?no momento da entrada en vigor deste decreto?.

No número 2 debería evitarse a reiteración de ?decreto?. Ademais, o último inciso debería integrar unha oración independente. Polo demais, procede remitirse ao indicado na observación

á disposición adicional segunda respecto da necesidade de clarexar (e regular dun modo uniforme no proxecto) a iniciación

do procedemento regulado na dita disposición adicional.

Disposición transitoria segunda

Ademais do indicado na observación de legalidade, a redacción da disposición debería corrixirse. Así, propiamente a normativa

anterior se aplicará aos procedementos (non ás solicitudes). En cambio, a desistencia por parte das persoas interesadas debe

ir referida ás solicitudes. Ademais, procede clarexar o alcance que pretende darse ao inciso ?sen prexuízo do cumprimento en todo momento das condicións técnicas que poidan afectar a seguridade e saúde das persoas?.

Disposición derrogatoria única

A disposición debe dividirse en dous números diferenciados: un número 1 no que se recolla a derrogación expresa do Decreto

151/2014, do 20 de novembro, e un número 2 que inclúa a cláusula derrogatoria xeral (directriz 41).

Disposición derradeira primeira

O título da disposición debe recoller unha referencia, concisa pero completa, ao seu contido, pois nela non se habilita só

ao desenvolvemento normativo do decreto senón tamén á modificación dos anexos.

En relación co número 2, e como se advertiu no noso anterior ditame CCG 661/2014, a habilitación para a modificación dos anexos

debe limitarse (tendo en conta da potestade regulamentaria derivada das persoas titulares das consellerías ex artigo 37 LOFAXGA), a que tal modificación non supoña unha alteración da regulación contida no proxecto de decreto (pois

en tal caso, será preciso efectuar a correspondente modificación do texto polo Consello da Xunta).

Ademais, recoméndase que se precise que a modificación do anexo I farase en función da evidencia científica dispoñible (tal

e como se prevé na Guía).

Anexos

Procede, en primeiro lugar, formular dúas observacións de carácter xeral respecto dos anexos nos que se recollen modelos de

formularios (anexos II a IV):

a) Debe completarse o apartado relativo á notificación por medios electrónicos, co fin de recoller os medios de notificación

por esta vía de forma completa e coherente co que se indique no artigo 50 do proxecto (tendo en conta o sinalado na observación

que respecto desta materia se efectúa ao dito artigo).

b) Respecto do cadro relativo á información básica sobre protección de datos, se ben é certo que o artigo 11 da Lei orgánica

3/2018, do 5 de decembro, de protección de datos persoais e garantía dos dereitos dixitais, recolle a posibilidade de subministración

dunha información básica e a posterior remisión a unha dirección electrónica ou outro medio que permita acceder de forma sinxela

e inmediata á restante información esixida polos artigos 13 e 14 do Regulamento xeral de protección de datos (segundo os datos

sexan obtidos ou non da persoa interesada), tendo en conta o contido previsto na páxina web e no formulario aos que no cadro

se efectúa unha remisión, e sen prexuízo da información que finalmente poida constar na ?ficha do procedemento na Guía de procedementos e servizos? á que tamén remite o cadro, procede efectuar as seguintes observacións:

1ª) Respecto do responsable do tratamento, procede aludir só á Consellería de Sanidade ou, de querer referirse á persoa xurídica

e ao concreto órgano desta que terá a condición de responsable, propiamente procede indicar: ?Consellería de Sanidade da Administración xeral da Comunidade Autónoma de Galicia?. E, ademais da identidade do responsable, advírtese de que os datos de contacto deste constitúen parte da información que

debe ser subministrada, conforme o Regulamento xeral de protección de datos, ben sexa no propio cadro, ou ben, por remisión

neste a un medio no que se recolla este dato.

2ª) Respecto da base do tratamento, procede advertir que a base relativa ao cumprimento dunha misión de interese público ou

o exercicio de poderes públicos esixe que se trate do exercicio dunha competencia atribuída por norma con rango de lei (artigo

8 da Lei orgánica 3/2018, do 5 de decembro). Sentado o anterior, e tendo en conta a regulación proxectada, estímase que procede

aludir expresamente no cadro (ou recollerse necesariamente no medio ao que este remita), como bases legais do tratamento,

á LPAC, á LEDIXGA, á Lei 14/1986, do 25 de abril, Xeral de Sanidade, a Lei 33/2011, do 4 de outubro, Xeral de Saúde Pública,

e á Lei 8/2008, do 10 de xullo, de saúde de Galicia (non abondando, polo tanto, coa cita do novo decreto de sanidade mortuoria

de Galicia que se aprobe, que se fai no formulario).

Xunto ao anterior, debe clarexarse en que supostos a base do tratamento é o consentimento da persoa interesada, sen que abonde

coa referencia xenérica, contida no cadro, a que a base será o ?consentimento das persoas interesadas, cando corresponda?. Nótese, neste punto, que, tal e como se acaba de indicar, se o tratamento de datos se limita ás finalidades contidas no cadro,

a base do tratamento non será o consentimento senón o cumprimento dunha misión de interese público ou o exercicio de poderes

públicos.

3ª) No apartado relativo ao exercicio dos dereitos procede deixar clara a diferencia entre a forma de presentación da solicitude

de exercicio dos dereitos e o exercicio destes propiamente ante o responsable do tratamento, precisando que os dereitos poderán

exercerse ?ante o responsable do tratamento, mediante a presentación da correspondente solicitude a través da sede electrónica (...)?.

Finalmente, debería recollerse unha referencia expresa ao dereito a presentar unha reclamación ante a autoridade de control.

Xunto a estas consideracións xerais, e no que atinxe a cada anexo en concreto, procede sinalar o seguinte.

A composición do anexo I debe axustarse ao indicado na directriz 46.

No anexo II, no apartado relativo a ?A persoa declarante ou representante declara?, debe substituírse ?solicitude? por ?declaración responsable?.

En relación co anexo III, respecto da expresión ?restos humanos? remitímonos ao indicado na observación ao artigo 17.1 do proxecto. Por outra banda, na medida na que o traslado pode ser

non só de cadáveres, non é correcto aludir en xeral a ?Traslado de cadáveres? para abranguer todos os supostos. Ademais, dado que poden ser obxecto de traslado membros procedentes de amputacións de

persoas vivas, tampouco é correcto aludir en todo caso á persoa falecida e á data e lugar de falecemento. E, respecto das

criaturas abortivas, tampouco é claro que datos han de figurar como identificativos da persoa falecida. O anexo, polo tanto,

debe gañar en precisión, diferenciando os distintos supostos posibles.

Ademais, no mesmo anexo III, a cualificación da caixa de restos como un tipo de féretro non é coherente coa regulación que

sobre eles contén a parte dispositiva do proxecto.

Respecto do anexo IV, remitímonos ao indicado na observación ao artigo 23 en relación a que no cadro de definicións do artigo 3 a exhumación vai

referida tamén a restos óseos. Ademais, no apartado relativo a ?A persoa declarante ou representante declara?, debe substituírse ?solicitude? por ?declaración responsable?.

No que atinxe ao anexo V, reitérase a recomendación feita na observación ao artigo 25 relativa a recoller un modelo específico

de declaración responsable para o caso de apertura dun establecemento por unha empresa legalmente establecida noutro lugar

do territorio nacional; declaración que ha de vir referida, en exclusiva, aos requisitos de necesario cumprimento respecto

dese establecemento físico (conforme o artigo 7.3 da Lei 17/2009, do 23 de novembro).

No anexo VI non resulta correcto aludir aos cemiterios como ?Empresa/Establecemento? nin incluír dentro de ?Tipo de entidade? aos tanatorios, velorios, crematorios e cemiterios. Xunto ao anterior, na relación de documentación a presentar falta a

referencia ao libro oficial de rexistro (artigo 44.2 do proxecto) e, no apartado de Comprobación de datos, en lugar de ?declarante? debe aludirse a ?solicitante? pois estamos ante un modelo de solicitude.

Por último, neste anexo se prevé que as notificacións sexan só por medios electrónicos cando, en principio, no caso de cemiterios

non parece que estea excluída a posibilidade de que as persoas titulares sexan persoas físicas non obrigadas a relacionarse

por medios electrónicos.

CONCLUSIÓN

Por todo o anteriormente exposto, o Pleno do Consello Consultivo de Galicia, por unanimidade dos seus membros, ditamina:

?Que o proxecto de decreto de sanidade mortuoria de Galicia é consonte ao ordenamento xurídico, salvo nos extremos que son

obxecto de tacha de legalidade nas consideracións segunda e cuarta deste ditame?.