Última revisión
Sentencia Civil Nº 231, Audiencia Provincial de Pontevedra, Rec 1116/97 de 21 de Abril de 1998
Texto
Relacionados:
Voces
Jurisprudencia
Prácticos
Formularios
Resoluciones
Temas
Legislación
Orden: Civil
Fecha: 21 de Abril de 1998
Tribunal: AP - Pontevedra
Ponente: VARELA CASTRO, LUCIANO
Nº de sentencia: 231
Resumen
AUDIENCIA PROVINCIAL
SECCION PRIMEIRA
PONTEVEDRA
Rolo Civil : 1116/97
P.Civil : 0100/97
Orixe : XI)O.la INST. e INSTR. PONTEAREAS 2
Tipo Asunto : COGNICION
A SECCION PRIMEIRA DA AUDIENCIA PROVINCIAL DE PONTEVEDRA,
composta por D. LUCIANO VARELA CASTRO, Presidente, D. JUAN MANUEL ALFAYA OCAMPO
e D. JULIO_CESAR PICATOSTE BOBILLO, maxistrados, pronunciou
NO NOME DE EL_REI
a seguinte
SENTENCIA N. 23l __________________
Pontevedra, o vinteiún de abril de mil novecentos noventa
e oito.
0 recurso de apelación interposto fronte á sentencia
deitada nos actos do proceso civil número 0100/97, vindo do XDO.la INST. e
INSTR. PONTEAREAS 2, foi movido entre as partes: dunha banda, como apelantes e
demandantes, dona CONCEPCION P , dona AURELIA S, don PABLO P, dona SUSANA P,
don ALBERTO P, don JORGE P, don SEVERO P; e da outra, como apelada e demandada,
dona MARIA LORETO R, en xuízo de cognición.
ANTECEDENTES DE FEITO.
Acéptense os da sentencia de primeira instancia e, alén
diso:
PRIMEIRO., Nos actos a que este rolo atinxe, na data de
once de xullo, o Sr. Maxistrado xuíz do XDO.11 INST. e INSTR. PONTEAREAS 2
proferiu sentencia, a resolución da cal, rigorosamente, di:
DECISION:'' Que, desestimando la demanda planteada por la
representación de dona Concepción P, doña Aurelia S, don Pablo P, doña Susana
P, don Alberto P, don Jorge P y don Severo P contra dona María Loreto R, debo
declarar y declaro no haber lugar a los pedimentos de la parte actora, con
imposición a la misma de las costas causadas en el procedimiento'.
Fronte á devandita sentencia, a parte demandante
interpuxo recurso de apelación que foi admitido en ámbolos dous efectos.
Téndoselle elevadas as actuacións a este tribunal, sinalouse a data do vinte de
marzo do ano que andamos para deliberaren e deitaren sentencia no presente
recurso.
SEGUNDO.: Na tramitación desta instancia, cumpríronse as
prescricions e termos legais.
Foi relator o maxistrado don LUCIANO VARELA CASTRO, quen
expresa o criterio da Sala.
FUNDAMENTOS XURIDICOS.
PRIMEIRO.: Maila que con cita, para maior abastanza, de
normas da hoxe vixente Lei de aluguer, a demanda funda a pretensión resolutoria
na alegación de térense feitas polos alugueiras obras que mudan a configuración
do local alugado sen contar co consentimento dos alugadores.
Fronte a esa tese, a parte demandada alega que as obras
foron consentidas segundo cláusula existente no contrato de aluquer asinado
polas partes en novembro de 1984.
Mesmo se engade que as obras non tefien o alcance
pretendido por non constituiren muda da configuración e, menos, da estructura
ou. estabilidade do íoble.
SEGUNDO.: No que atinxe ao problema da existencia ou non
de consentimento, é mester atendermos ao contrato de contido non discutido, en
cousa que non sexa a interpretación. E, nese particular, seleiramente a
cuestión de se o consentimento dado no contrato para obras tiña ou. non un
límite temporal a partir do intre de outorgamento do tal contrato.
Para formar criterio dese labor de interpretación,
semella prudente lembrármo_la doutrina do TS. Nese senso é significativa a
sentencia de 27 de abril de 1994 cando di: ___ No obstante, podría admitirse
incluso que la conversión de huecos en escaparates, colocación de rótulos,
pintura de fachada, apertura de huecos en muros interiores, saneamiento y
distribución del interior, obras todas autorizadas en la estiplación quinta del
contrato, si presentan el carácter de obras de acondicionamiento al tener por
finalidad la disposición o preparación del local para mejor adecuarlo al uso
comercial para el que fue arrendado y, siendo así, sería aplicable al caso la
jurisprudencia _S. 4 julio 1991, reiterativa de doctrina anterior_ declarativa
de que las obras de adaptación, aunque sean expresamente permitidas, han de
realizarse con proximidad a la fecha de celebración del contrato, circunstancia
no concurrente cuando, como aquí sucede, se ejecutan transcurridos más de cinco
años desde aquella fecha;
Porque, en definitiva, nos casos de dúbida na
literalidade do contrato, o mester facer unha interpretación restrictiva da
generosidade do cedido como lembra a sentencia do TS de 20 de nadal de 1988:
Afirma la Sala que si ciertamente las autorizaciones para la realización de
obras, en el ámbito de los contratos de arrendamientos urbanos, han de interpretarse
en el sentido de la menor generosidad de la transmisión y aplicando el
principio de que se cede siempre lo menos, tal orientación únicamente es
aplicable cuando al concertarse el vínculo arrendaticio no se haya determinado
adecuadamente el alcance de la correspondiente autorización, dando origen a la
norma literal de las cláusulas del contrato cuando sus términos son claros y no
dejan lugar a duda sobre la intención de los contratantes, ... '_.
No caso axuizado, o clausulado do contrato resulta cando
menos dubidoso. A cláusula 20 páctase para enteira_la 7. Esta ten un primeiro
mandado de prohibición de obras, para, a seguir, instaura_la excepción. A
excepción atinxe a obras que teñen que ser cualificadas de acomodación.
Deixando de lado a amplitude do contido posible desas obras _que é o que
regulamenta a cláusula 20, é de salientarmos que, na 7, faise alusión a que
aquela acomodación ocorrerá entre, por un lado, del negocio que en él se va a
establecer'' e, por outro, cabe supoñer, o que existe no intre de pacta_lo
aluguer. Tales termos na tarefa de acomodación excluirían a que se puidese
intentar no futuro respecto do negocio xa establecido polo rendeiro.
Nembargantes, se tal criterio deixa son autorización de
modo xeral as obras agora denunciadas na demanda, non ocorre o mesmo coas que,
pouco tempo despois de comeza_lo aluguer, se fixeron tirando un tabique e
mudando a posición do retrete.
Ahonda con nós remitirmos á manifestación da testemuñia,
proposta pola mesma parte demandante, que afirma que esas obras foron feitas
vai para moitos anos. (pregunta oitava a D. Manuel G , folla 67).
TERCEIRO., Excluida a cobertura do consentimento para as
demais obras denunciadas, cómpre agora decidirmos se estas teñen a entidade
necesaria para abeiraren a pretensión resolutoria. Non é de máis advertirmos
que non toda obra inconsentida lexitima a resolución contractual. Así, as que
atinxen á muda do panel publicitario do local no exterior do edificio _quitando
un e poñendo outro distinto_, está fora de dúbida que non ten o alcance de muda
da configuración do local. Pode tal feito dar lugar a outras pretensións do
dono alugador; ora, nunca á resolución con abeiramento no artigo 114_7 da Le¡
especial de 1964 que rexe as relacións contractuais.
Alegado o demudamento da devandita configuración do
local, é mester, asemade, facermos unha advertencia previa, subliñada na
contestación e de abondo acreditada pola proba: no tempo do aluguer, os donos
do local vendéronlle ao alugueiro: mostradores, estanterías... e demais obxectos
e aparellos existentes no local. Sen dúbida, o comprador acada por mor desa
venda o dereito de entrar na posesión e subseguinte poder de disposición das
cousas que merca.
Tales obxectos de venda contribuían a darlle ao local
unha certa configuración; pero non a configuración que o artigo citado prohibe
mudar; porque todos eses elementos tiñan natureza de cousa moble, sendo a súa
colocación no local removible pois so estaban adheridos aos elementos
estructurais pero son formaron parte deles.
Compre al lembrármo_la doutrina do TS en sentencia de 26
de decembro de 1997 cando di: Dice la sentencia de 27 de septiembre de 1985 que
''según tiene declarado una jurisprudencia invariablemente mantenida, debiendo
ser referida la configuración de un local a la forma del recinto comprendido
dentro de las paredes y el techo que limita ese espacio, tanto en sentido
vertical como horizontal, toda alteración en la traza de tales elementos que le
dan peculiaridad física entrañan modificación en la figura, que se producirá a
los efectos de la causa resolutoria 7_ del articulo 114 de la Ley de
Arrendamientos Urbanos ; asimismo, dice la sentencia de 30 de enero de 1991 que
para que el cambio de configuración alcance transcendencia, a efectos de
aplicación del apartado 7ª del artículo 114 de la Ley de Arrendamientos Urbanos es necesario que las obras que determinan ese cambio de configuración sean de
las llamadas obras fijas o de fábrica, empotradas al suelo y techo y
practicadas con materiales de construcción, sin que por el contrario quepa
aplicar este precepto cuando se trata de obras móviles, no adheridas a las
paredes, suelos y techos, mediante obras de albañilería..
Daquela que, non acreditando a proba practicada que se
teña feito demudamento ningún de elemento estructural, especialmente, que se
teña tirado tabique ningún, non pode dicirse que a desaparición cu cambio de
emprazamento dos estantes e mostrador comprados entre no censo de obras vetadas
polo precepto invocado na demanda. Así, semella oportuno reiterármo_la proba,
proposta precisamente pola parte demandante, consistente na manifestación da
testemuña D. Manuel G cando di que non había ningunha habitación dentro do
local.
Tampouco non pode dicirse que as obras consistentes na
colocación doutra instalación eléctrica ou de falsos techos, teñan a
transcedencia pretendida na demanda. Vale lembra_la doutrina do TS asentada na
sentencia de 8 de outubro de 1993: Por lo demás, es oportuno poner de relieve
que la sustitución de pavimentos, falsos techos de escayola, fácilmente
susceptibles de reversión, revestimiento de madera, placas de mármol o similar,
que no afectan a la construcción del local propiamente dicho, es decir a su
estructura, no pueden considerarse como mutantes de la configuración del mismo
así como la instalación eléctrica, salvo que comporten en su profundidad una
alteración de aquella estructura o seguridad debilitando la naturaleza del
edificio máxime cuando las exigencias de los tiempos en punto al mantenimiento
de la clientela, elemento sustancial para la pervivencia mercantil y económica
de esos locales, exigen esa adecuación a los gustos y costumbres de aquélla (SS
10 febrero y 5 mayo 1960; 6 abril 1963; 30 enero; 5 abril y 15 octubre 1991 y
art. 3.1 CC) . Resta así como obra máis dubidosa na súa transcedencia a que atinxe á fachada do local. Desde logo resulta evidente que a actual non
constitúe un elemento estructural. A pericia alonxa as dúbidas: a fachada
actual é desmontable e sustituíble; pero a pericia non pode predicar como era a
estructura da cerra exterior anterior. Nembargantes, afirma que ''la estructura
como elemento resistente no ha sido modificada''.
Para coflecérmo_lo dato da natureza da fachada anterior,
temos que acudir ás demais probas. A testemuña D. Juan Benito G ratifica a descrición
feita pola Sra. Iglesias na documentación memoria para solicitude de licencia.
Nesta descríbese a obra feita como de ''desmontaje de fachada formada por
carpintería de aluminio y acristalamiento y paneles de madera en formación de
zócalos para escaparates''.
A testemuña dona Teresa P , familar da parte actora,
contesta á repregunta á sexta, atinxente aos escaparates da fachada, está como
estaba la otra''. Expresión non exenta de equivocidade pero que salienta a
intranscendencia dos demudamentos.
En calquera caso, a fachada, de ser un elemento
estructural, constituiría un elemento do edificio en propiedade horizontal que
tería por esa razón suscitado unha actuación da comunidade de propietarios que
non consta ocorrida. Este dato permite inferirmos con enlace lóxico e directo
a conclusión que xa vimos tendo por acreditada: a natureza da fachada como
elemento non fixo. Polo que o seu demudamento tampouco non constitúe a obra de
muda de configuración que se pretende na demanda. Como tampouco non constitúe
demudamento significativo a instauración da rampa de acceso ao local que atinxe
a un chanzo, que non a dous, como pretende a demanda e desmenten as testemuñas,
que salva a diferencia de nivel entre a beirarrúa e o chan do local.
A conclusión vén se_la mesma tirada pola sentencia de
primeira instancia, no senso de non acaer a resolución pedida, o que obriga a
rexeitárma_lo recurso coa imposición das custas que del derivan á parte
apelante.
Compre atérmonos a todo o que levamos dito, e
desenvolvendo a potestade xurisdiccional que a Constitución española nos
outorga,
DECIDIMOS.
Que é mester nós rexeitamos, e de feito rexeitámolo, o
recurso de apelación movido por dona Concepción P , dona Aurelia S , don Pablo
P , dona Susana P , don Alberto P , don Jorge P , don Severo P , contra da
sentencia proferida polo Xulgado de l instancia de Ponteareas_2, no xuizo de
cognición nª 100/97, confirmando a devandita sentencia con imposición das
custas á parte apelante.
Devólvanselle os actos orixinais ao xulgado de
procedencia con testemuño desta resolución, para a sia execución e cumprimento.
Deste xeito, por esta a nosa sentencia, á fin xulgando,
pronunciámolo, mandármolo e asinámolo.
Voces
Fachadas
Arrendamientos urbanos
Apertura de huecos
Muros
Cláusula contractual
Realización de obras
Obras inconsentidas
Resolución de los contratos
Censo
Dueño
Fundamentos
AUDIENCIA PROVINCIAL
SECCION PRIMEIRA
PONTEVEDRA
Rolo Civil : 1116/97
P.Civil : 0100/97
Orixe : XI)O.la INST. e INSTR. PONTEAREAS 2
Tipo Asunto : COGNICION
A SECCION PRIMEIRA DA …
Se ha alcanzado el límite semanal de acceso por IP a 5 sentencias
Para poder acceder al doble de documentos semanales regístrese de manera gratuita:
Registro Gratuito¿Necesita un acceso ilimitado?
Vea aquí nuestras tarifas de suscripciónSi es usted cliente o ya se ha registrado, introduzca sus datos de acceso.
Acceder